علی رئیسی - گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
سعیده ایزدی - گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

روندیابی سیل یکی از موضوعات مهم و اساسی در مدیریت سامانه های منابع آب و مهندسی کنترل سیل می باشد. مدل ماسکینگام از معروف ترین و پرکاربردترین روش های روندیابی هیدرولوژیکی است. روش ماسکینگام خطی، علاوه بر اینکه از دقت مناسبی برخوردار است، نسبت به روش های هیدرولیکی و روش های ماسکینگام غیرخطی ساده تر و کم هزینه تر است. در این تحقیق روش ماسکینگام خطی چندبازه ای با ملحوظ داشتن دبی جانبی به منظور افزایش دقت و کارایی محاسبات روش معمول ماسکینگام، معرفی و ارائه شده است. در این روش، رودخانه مورد بررسی به چند بازه کوچک تر تقسیم شده و سپس روندیابی ماسکینگام به صورت مجزا و پی درپی روی هر یک از بازه ها به گونه ای اجرا شد که هیدروگراف سیل ورودی در هر بازه همان هیدروگراف سیل خروجی حاصل از محاسبات ماسکینگام در بازه قبلی باشد. در این تحقیق علاوه بر متغیرهای  و  به عنوان پارامترهای تصمیم، متغییر  تحت عنوان ضریب دبی جانبی و متغیر ، به عنوان تعداد بازه های تقسیم بندی، نیز در نظر گرفته شد که برای تعیین مقادیر بهینه آنها، الگوریتم بهینه سازی شکارچیان دریایی مورد استفاده قرار گرفت. به­کارگیری روش مذکور، به ترتیب کاهش ۷۰ و ۷۳ درصدی مجموع مربع انحرافات () بین جریان های خروجی مشاهده شده و محاسبه شده سیل های Wilson و رودخانه Wye را نسبت به حالت تک بازه ای به همراه داشته است، که حاکی از دقت بالای ماسکینگام چندبازه ای نسبت به نوع تک بازه ای است. علاوه براین روش ماسکینگام چند بازه ای بر روی سه واقعه سیلاب رودخانه کارون مورد ارزیابی قرار گرفت، که معیارهای ارزیابی محاسبه شده همه نشان از دقت بسیار بالای روش مذکور و الگوریتم شکارچیان دریایی دارد.

روندیابی سیل, ماسکینگام خطی چندبازه ای, الگوریتم شکارچیان دریایی, دبی جانبی