محمد هادی پاشنه طلا
گلناز جوزانی کهن
عباس مجدی
علی نخعی
مریم شکرزاده

تخلخل، تراوایی، بلوغ بافتی و وضعیت سیمان شدگی از جمله عواملی هستند که کیفیت مخازن هیدروکربوری را کنترل می کنند. در این میان وضعیت سیمان شدگی مخازن به دلیل تاثیر مستقیم بر تخلخل، از سایر عوامل مهم تر و حائز توجه و اهمیت ویژه در مدل سازی های مخزن می باشد. مخزن سروک به سن کرتاسه میانی از مخازن اصلی در جنوب غرب کشور است که در دشت آزادگان جنوبی، در گروه بنگستان قرار دارد. ضخامت آن در چاه اکتشافی مورد مطالعه حدود ۶۴۸ متر است. هدف از انجام این پژوهش، مطالعه وضعیت سیمان شدگی این سازند مخزنی مهم با انجام مطالعات تفصیلی با استفاده از میکروسکوپ پلاریزان و میکروسکوپ الکترون روبشی (SEM) بر روی نمونه های مغزه سازند مخزنی سروک می باشد. نتایج نشان می دهد که سیمان های پر کننده منافذ و جانشینی در این سازند وجود دارد که به ترتیب از انواع کربناتی (کلسیت و دولومیت)، اکسید و هیدرواکسید آهن (هماتیت و گوتیت)، سولفیدی (پیریت) و کانی های رسی (کائولینیت، کلریت و ایلیت) است. نتایج مطالعات میکروسکوپ الکترونی (SEM) نشان داد میانگین اندازه کانی های رسی که بیشتر از نوع کائولینیت هستند، حدود ۲ میکرومتر است. اندازه تک بلورهای کلسیت از حداقل ۶۱۲/۱ میکرومتر تا حداکثر ۰۲۲/۵ میکرومتر تغییر می کند. میانگین اندازه تک بلورهای کلسیت در حدود ۵۷۰/۲ میکرومتر است. میزان سیمان شدگی متغیر و در اغلب موارد شدید است، به حدی که سازند کیفیت مخرنی خود را از دست داده است. سیمان کربناته به ترتیب گسترش و فراوانی در نمونه ها از انواع سیمان های کلسیتی دروزی، سیمان هم محور و هم اندازه، سیمان رگه ای و سیمان دولومیتی تشکیل شده است.

میکروسکوپ الکترونی روبشی(SEM), سیمان شدگی, کیفیت مخزن, دشت آزادگان, گروه بنگستان