ترانه صرامی فروشانی - دانشجو دکتری، گروه توسعه کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران
حمید بلالی - دانشیار گروه توسعه کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
رضا موحدی - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

منابع آب زیرزمینی از دیرباز به عنوان یکی از منابع حیاتی تامین آب مصرفی و رفع نیازمندی های جوامع بشری مورد توجه بوده است. حکمرانی منابع آب زیرزمینی در بخش کشاورزی از طریق اجماع عوامل دولتی، خصوصی و مردمی درصدد یافتن چالش ها و خلاءهای موجود و ارائه راهکارهایی به منظور ارتقا و بهبود شرایط در جهت استفاده پایدار از منابع آب و بخصوص منابع آب زیرزمینی می باشد. در این مطالعه به منظور بررسی و ارزیابی حکمرانی منابع آب زیرزمینی دشت همدان بهار از چارچوب حکمرانی منابع آبOECD, ۲۰۱۵ استفاده گردید که شامل ۳ بخش اصلی بهره وری، اثربخشی، اعتماد و تعامل و ۱۲ رده فرعی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل ۸۶ نفر از کارشناسان و مسئولان سازمان های مرتبط با مسایل آب در بخش کشاورزی بودند. روش جمع آوری داده ها با استفاده از روش میدانی و ابزار پرسشنامه انجام پذیرفت و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و ۳.Smart PLS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بر اساس مقادیر اثر F۲ نشان داد از میان سازه ها، سازه سیاست گذاری، بودجه و تامین مالی، اطلاعات و داده به ترتیب با مقادیر ۰/۴۲۲، ۳۵۶/۰ و ۳۲۶/۰ دارای اثر بزرگ بر متغیر مکنون برونزا می باشند و سایر سازه ها دارای اثر متوسط می باشند (اندازه اثر  F۲ بین مقادیر ۱۵/۰و ۳۵/۰ نشان دهنده اثر بزرگ می باشند). نتیجه برازش مدل کلی بر اساس معیار GOF عدد ۲۹/۰ را بدست آمد که نشان از برازش خوب و قابل قبول مدل می باشد. همچنین نتایج حاصل از آماره آزمون t و ضرایب مسیر (β) نشان داد که سازه های سیاست گذاری و اقدامات نوآورانه و بودجه و تامین مالی بیشترین و قویترین تاثیر را بر حکمرانی منابع آب زیرزمینی دشت همدان – بهار دارا می باشند. بنابراین، وجود اطلاعات شفاف، دقیق و به موقع در سیاست گذاری صحیح منابع آب زیرزمینی باعث تصویب قوانین و اقدامات نوآورانه مناسب و سازگار با شرایط منطقه، جلب مشارکت ذینفعان و به طور کلی، ایجاد یک چرخه حکمرانی مناسب و موثر خواهد شد.

چارچوب OECD, بهرهوری, اثربخشی, اعتماد و مشارکت, توسعه کشاورزی