میلاد امینی زاده - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
حامد رفیعی - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
اندیشه ریاحی - کارشناس ارشد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
الهام مهرپرور حسینی - دانشجوی دکتری گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

امروزه، نهادها و کیفیت نهادی کشورها به یکی از مهم ترین مباحث در ادبیات تجارت بین الملل تبدیل شده است که براساس یافته های تجربی پژوهش های مختلف، یکی از موانع تجاری اصلی کشورها به­شمار رفته و موجب تغییر در الگوی تجاری کشورها می شود. از این رو، هدف مقاله پیش رو، ارزیابی اثر کیفیت نهادی ایران و شرکای تجاری عمده آن بر صادرات بخش کشاورزی ایران است. برای دستیابی به این هدف، داده های صادرات کشاورزی ایران به ۴۵ شریک تجاری عمده در دوره زمانی ۲۰۰۲-۲۰۱۴ با استفاده از الگوی جاذبه مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج، متغیرهای درآمد شرکای تجاری، موافقت نامه های تجاری و مرز مشترک اثری مثبت و معنی دار و متغیرهای فاصله و شباهت اقتصادی اثری منفی و معنی دار بر صادرات کشاورزی ایران داشته است. همچنین، کیفیت نهادی ایران و شرکای تجاری ایران به­ترتیب اثر منفی و مثبت بر صادرات کشاورزی ایران داشته است. به­عبارت دیگر، کیفیت نهادی پایین ایران یکی از موانع صادرات بخش کشاورزی ایران به شمار می رود. بنابراین، از آنجا که بهبود کیفیت نهادهای داخلی با کاهش ریسک و هزینه مبادله می تواند نقشی تعیین کننده در افزایش صادرات محصولات کشاورزی داشته باشد، پیشنهاد می شود، به­منظور بهره مندی بیشتر از فضای تجارت جهانی، سرمایه گذاری بیشتری در بهبود زیرساخت های نهادهای داخلی انجام پذیرد.

صادرات کشاورزی, شرکای تجاری, شاخص کیفیت نهادی, مدل جاذبه, ایران