علیرضا محسنی تبریزی - دانشیار گروه جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
مجتبی عباسی قادی - دانش آموخته دکتری جامعه شناسی آکادمی علوم جمهوری تاجیکستان

پژوهش حاضر درصدد بررسی و مقایسه مشارکت اجتماعی جوانان در دو جامعه ایران و تاجیکستان  بوده است. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسش نامه بر روی ۷۶۸ نفر از جوانان واقع در گروه سنی ۲۹-۲۰ ساله که از طریق نمونه گیری خوشه ایی چند مرحله ایی از دو شهر تهران و دوشنبه  انتخاب شدند؛ داده ها جمع آوری گردید. جهت احتساب اعتبار شاخص ها از اعتبار محتوایی صوری کیفی، جهت احتساب روایی شاخص ها از ضریب آلفای کرونباخ با دامنه صفر تا یک استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که مشارکت اجتماعی جوانان علی رغم این که پایین تر از سطح استاندارد تعیین شده براساس میانگین امتیازات مجموع گویه ها بودند؛ تفاوت معناداری بسیار اندکی نیز بین دو جمعیت آماری ایران و تاجیکستان مشاهده شده است. علاوه بر این متغیرهای اعتماد اجتماعی، نوع جهت گیری کنش اجتماعی، نوع روابط و تعاملات اجتماعی، نوع ارزش های اجتماعی حاکم بر جامعه، عملکرد مکانیسم های جامعه پذیری، احساس نابهنجاری اجتماعی، احساس ازخودبیگانگی، بیگانگی اجتماعی- سیاسی، احساس محرومیت نسبی، پایگاه اقتصادی- اجتماعی، میزان تحصیلات، وضعیت تاهل، وضعیت شغلی و سن جوانان رابطه معناداری را با متغیر مشارکت اجتماعی جوانان در دو کشور نشان دادند و در مجموع ۵۴ درصد از واریانس مشارکت اجتماعی جوانان را تبیین کردند.

مشارکت اجتماعی, اعتماد اجتماعی, احساس نابهنجاری اجتماعی, احساس ازخودبیگانگی, احساس محرومیت نسبی