شیوا بیلانکوهی - PhD candidate in food science and technology, Grape Environmental Science Department, Research Institute for Grapes and Raisin
بابک قنبرزاده - PhD of food science and Technology, Department of Food Science and Technology, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
امیر پورفرزاد - ۳- PhD of food science and Technology, Department of Food Science and Technology, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan, Rasht, Iran.
حامد همیشه کار - Drug Applied Research Center, University of Medical Sciences, Tabriz, Iran
موسی رسولی - Associate Professor of Horticulture and Landscape Engineering Department, Faculty of Agriculture, Malayer University, Malayer, Iran

عصاره­های گیاهی حاوی مواد غذا- دارو و ترکیبات فنلی بوده اما پایداری پایین و جذب اندکی دارند. نیوزوم­ها از سورفاکتانت­های غیریونی تشکیل شده و دارای پایداری شیمیایی و دسترسی زیستی و جذب سلولی بالاتر در بین بقیه حامل­های لیپیدی می­باشند. در این پژوهش به تولید و شناسایی خصوصیات فیتونیوزوم­های حاوی عصاره ساقه انگور به روش هیدراسیون لایه نازک با کمی اصلاح، پرداخته شده است. از روش سطح پاسخ و طرح باکس-بنکن با سه متغیر مستقل در سه سطح برای بهینه سازی تولید نیوزوم­ها و بررسی سه متغیر وابسته، استفاده شد. تعادل آب­دوستی- چربی­دوستی(HLB)  در محدوده ۱۰-۶، نسبت فیتواسترول به سورفاکتانت­ها بین ۱۰ تا ۲۰ درصد و مقدار عصاره به میزان ۵ میلی­گرم تا ۱۵ میلی­گرم، به عنوان متغییرهای فرمولاسیون انتخاب شدند. بر اساس یافته­های تحقیق، غلظت عصاره مهمترین پارامتر موثر بر درصد ریزپوشانی و شاخص پراکندگی بوده و HLB مهمترین فاکتور در اندازه ذرات می­باشد. فرمولاسیون بهینه فیتونیوزوم اندازه ذرات ۱۷۳ نانومتر، کارایی درون پوشانی ۷۲ درصد و شاخص پراکندگی ۳۲/۰ را نشان داد. قبل از درون­پوشانی، ساقه­های انگور خشک­شده به روش استخراج سبز عصاره­گیری شده و ترکیبات مهم پلی­فنولی آن توسط دستگاه LC-MS/MS شناسایی شد. نتایج نشان داد که، فیتونیوزوم می­تواند به عنوان نانوحاملی جدید و ارزان قیمت برای انکپسولاسیون ترکیبات زیست فعال در صنعت غذا مورد استفاده قرار بکیرد.

: Phyto-niosomes, LC-MS/MS, Grape stem, response surface methodology, Green extraction