بهزاد الهامی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران- پردیس کشاورزی و منابع طبیعی- دانشکده مهندسی فناوری
اسداله اکرم - دانشیار گروه مهندسی و فناوری کشاورزی- پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
مجید خانعلی - پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

ه در سال­های اخیر افزایش مصرف نهاده­های کشاورزی منجر به افزایش انرژی مصرفی و انتشار گازهای گلخانه­ای شده است. از این رو، بهینه­سازی انرژی مصرفی و در نتیجه کاهش آلاینده­های زیست­محیطی از اهمیت ویژه­ای برخوردارند. بدین­منظور، در این تحقیق، بهینه­سازی انرژی مصرفی و کاهش انتشار گازهای گلخانه­ای در تولید عدس آبی استان اصفهان با استفاده از روش تحلیل پوششی داده­ها مورد مطالعه قرار گرفت. داده­های تحقیق به شکل تصادفی و از طریق مصاحبه حضوری پرسش نامه ای با ۱۴۰ تولیدکننده­ عدس آبی در سال زراعی ۹۴-۱۳۹۳ جمع آوری شدند. بر اساس دو مدل "بازگشت به مقیاس ثابت" و "بازگشت به مقیاس متغیر"، مقادیر متوسط کارایی فنی، کارایی فنی خالص و کارایی مقیاس به ترتیب برابر با ۹۶۰/۰، ۹۹۸/۰ و ۹۶۱/۰ محاسبه شدند. در حالت مصرف بهینه نهاده­ها، صرفه­جویی در کل انرژی ۱۰۳۱ مگاژول بر هکتار (معادل ۱۲/۳% کل انرژی مصرفی)، برآورد گردید. در این میان، آب آبیاری و کود نیتروژن به ترتیب با ۲۸% و ۲۰% دارای بیشترین سهم از کل انرژی ذخیره شده، بودند. مقادیر کل انتشار گازهای گلخانه­ای در شرایط واقعی و بهینه­ در یک هکتار زمین زراعی، به ترتیب ۴۵/۹۳۰ و ۱۷/۸۸۲ کیلوگرم معادل دی اکسید کربن (۱۸/۵% کاهش در انتشار گازهای گلخانه ای) محاسبه شدند. نهاده­های الکتریسیته و سوخت دیزل به ترتیب ۳۷% و ۳۲% از  کل کاهش انتشار گازهای گلخانه­ای را به خود اختصاص دادند.

انتشار گازهای گلخانه ای, انرژی, بهینه سازی, تحلیل پوششی داده ها, عدس