محمد مباشر امینی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
محمدرضا علیزاده - عضو هیئت علمی (دانشیار)، موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران.
فریدون پاداشت دهکایی - عضو هیئت علمی (استادیار)، موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران.
سید علی الهی نیا - استاد/ گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
سید اکبر خداپرست - دانشیار/ گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان

بیماری تغییر رنگ شلتوک ناشی از قارچ های بیماری زا در شرایط باران های مستمر همزمان با خوشه دهی موجب بروز خسارت زیادی می شود. در این تحقیق، اثر تغییر رنگ سه رقم شلتوک (هاشمی، گوهر و خزر) و شاخص آلودگی دانه در دو سطح (شاخص آلودگی بالا و پایین) در آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی برکیفیت ظاهری دانه، خصوصیات تبدیلی و مقاومت خمشی دانه بررسی شد. راندمان تبدیل، درجه سفیدی، مقاومت خمشی، طول و ضخامت دانه ها (برنج قهوه ای) در شاخص آلودگی بالا بطور معنی داری کمتر از مقادیر آنها در شاخص آلودگی پایین بود. برنج شکسته در شاخص آلودگی بالا در مقایسه با شاخص آلودگی پایین در ارقام خزر، گوهر و هاشمی به ترتیب ۳۳/۵ ، ۵۳/۱ و ۵۲/۲ درصد افزایش یافت. بنابراین، بیماری تغییر رنگ شلتوک موجب کاهش مقاومت خمشی و اندازه دانه ها، در نتیجه کاهش راندمان تبدیل، درصد برنج سالم و درجه سفیدی برنج شده است.

تغییر رنگ شلتوک, ابعاد دانه, مقاومت خمشی دانه, راندمان تبدیل