فاطمه رزاقی بورخانی - دانشجوی کارشناسی ارشد ، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
علی اسدی - دانشیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

هدف اصلی پژوهش، بررسی نگرش کشاورزان بخش شیرگاه استان مازندران نسبت به خصوصی سازی خدمات ترویج کشاورزی بود. پژوهش از نوع کاربردی و جامعه آماری آن شامل ۱۵۳۰۰ کشاورز ساکن در ۵۴ روستا بود. نمونه گیری به روش طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب انجام شد و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران به تعداد ۱۵۰ نفر تعیین گردید. یافته ها نشان داد که نگرش ۸۴ درصد کشاورزان نسبت به کارآیی خصوصی سازی ترویج مثبت و نسبتا مثبت است. همچنین کشاورزان با سنین بالاتر، دارای سابقه کار بیشتر در کشاورزی و سابقه آشنایی بیشتر با خدمات ترویجی، نسبت به خصوصی سازی ترویج کشاورزی نگرشی منفی تر داشته اند. گویه های برقراری یک سیستم نظارتی و چارچوب قانونی منسجم، جهت بازرسی و کنترل بخش خصوصی ترویج، بالاترین اولویت را در نگرش کشاورزان نسبت به شرایط لازم برای ایجاد نظام ترویج خصوصی داشته است. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که بین نگرش کشاورزان نسبت به خصوصی سازی در ترویج کشاورزی با هر یک از متغیرهای سطح سواد کشاورز، متوسط درآمد ماهیانه، میزان اراضی آبی، دفعات مراجعه به مرکز خدمات کشاورزی، کارآیی خصوصی سازی ترویج و میزان بکارگیری مکانیزاسیون همبستگی مثبت و معنی دار و با متغیرهای سن، سابقه کار کشاورزی و سابقه آشنایی با خدمات ترویجی همبستگی منفی و معنی داری وجود دارد. همچنین مهم ترین متغیرهای اثرگذار بر نگرش کشاورزان به خصوصی سازی نظام ترویج کشاورزی، متوسط درآمد ماهیانه، سابقه آشنایی با خدمات ترویجی و سطح سواد کشاورز بوده است.

ترویج خصوصی, ترویج دولتی, کارایی, کشاورزان, نگرش