کاظم رنگزن - Associate Professor, Department of Remote Sensing and Geographical Information System (GIS), Faculty of Earth Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
مصطفی کابلی زاده - Assistant Professor, Department of Remote Sensing and Geographical Information System (GIS), Faculty of Earth Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
شاهین محمدی - PhD Student, Department of Remote Sensing and Geographical Information System (GIS), Faculty of Earth Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

مقدمه: استان خوزستان یکی از بزرگ ترین استان های صنعتی ایران با آلاینده های زیاد در هوا می باشد. یکی از آلاینده های اصلی هوا، دی اکسید نیتروژن (Nitrogen dioxide یا NO۲) است که بررسی آن در سطح استان برای مدیران و برنامه ریزان، می تواند بسیار حایز اهمیت باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی مکانی- زمانی آلاینده NO۲ در استان خوزستان با استفاده از ماهواره سنتینل ۵ [سنجنده TROPOspheric Monitoring Instrument (TROPOMI)] انجام شد. روش ها: ابتدا مقدار غلظت آلودگی NO۲ تروپوسفری در هر ماه برآورد گردید. در مرحله بعد با استفاده از نرم افزار ArcMap، میانگین ماهانه از غلظت این آلاینده برای استان خوزستان به دست آمد. از طرف دیگر، موقعیت ۱۰۰ صنعت مهم آلاینده هوا در استان خوزستان با استفاده از نقشه های Google Earth تهیه شد. در نهایت، شهرها و صنایع استان خوزستان به ترتیب میزان غلظت آلودگی NO۲ تروپوسفری اولویت بندی گردید. یافته ها: مقادیر بیشینه غلظت NO۲ به ترتیب در شهرهای باوی، اهواز، آبادان و ماهشهر مشاهده گردید. تراکم این گاز در شهرهای ایذه، لالی و باغ ملک کمترین مقادیر را به خود اختصاص داد. در ماه های سرد سال، غلظت این آلاینده در شهرهای خرمشهر و بندر ماهشهر بیشتر از ماه های گرم سال بود. همچنین، نتایج تجزیه و تحلیل آلودگی این آلاینده در صنایع نشان داد که بیشترین غلظت آن در صنایع پتروشیمی فارابی مشاهده گردید و در اولویت های بعدی، می توان به صنایع فولاد خوزستان و پتروشیمی غدیر و رازی اشاره نمود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از پژوهش، چنین می توان استنباط نمود که مناطق با غلظت بالای NO۲ در استان خوزستان، مربوط به شهرهایی با تراکم جمعیت زیاد و فعالیت های صنعتی است.

Air pollutions, Particulate matters, Time series, Sentinel ۵, Iran, آلودگی هوا, ذرات معلق, سری های زمانی, سنتینل ۵, ایران