احسان ملانوری شمسی - دانشجوی دکتری تصمیم گیری و خط مشی گذاری عمومی دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام)، تهران، ایران.
خلیل نوروزی - استادیار دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام)، تهران، ایران.

امروزه ضرورت پرداختن به نقش شبکه ها با توجه محدودیت منابع از یک سو و فراوانی ماموریت ها از سوی دیگر برای نیروهای مسلح اهمیت روزافزون یافته است. شبکه کمک می کند تا به عده و عده مناسب در جنگ و در دفاع پاسخ مناسب داده شود. هم چنین شبکه هزینه های ثابت جنگ از جمله تعمیرات و نگهداری و آماد و پشتیبانی و نیز هزینه های جابجایی را به شدت کاهش می دهد. در این مقاله، تلاش شده است نقش شبکه ها در رفع گلوگاه های نوآورانه دفاعی در هشت سال دفاع مقدس شناسایی گردد. این پژوهش در دامنه پژوهش های نمادین-تفسیری و رویکرد استقرایی و مبتنی بر تکنیک مصاحبه با نمونه گیری هدفمند و به طریق گلوله برفی، در گردآوری داده ها عمل کرده است. با توجه به نوع داده ها که غالبا نیازمند کاوش در مضامین بوده است، از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. ۱۷ نفر از خبرگان علم و فناوری، مسئولین بلندپایه آماد و پشتیبانی، وزرای مرتبط در دوران جنگ و فرماندهان رده بالای دفاع مقدس مورد مصاحبه های عمیق قرار گرفته اند و دانش ضمنی ایشان به دانش صریح و آشکار تبدیل گردید. درمجموع ۱۷۳ مضمون اولیه، ۲۲ مضمون پایه و ۷ مضمون محوری به مثابه کلیدی ترین مولفه ها استخراج گردید. الگوی نهایی بیانگر وجود سه دسته شبکه اصلی شامل شبکه ی سازمانی (بازبینی اهداف و سیاست های حامی نواوری و صیانت از نوآوری)، ملی (تمرکز بر ارتقای سرمایه اجتماعی ملی، مدیریت نوآورانه منابع، مدیریت منابع انسانی نوآورانه) و بین المللی (مدیریت نرم دانش و فناوری در عرصه بین الملل و ارتقای معرفت دینی در جبهه مقاومت،) است. هم چنین الگو، کارکردهای اصلی هر کدام از شبکه ها را مشخص کرده است.

دفاع مقدس, شبکه, نوآوری, گلوگاه, نوآوری نظامی