مهدی کرامت جهرمی
شاهین رفیعی
علی جعفری
سیدسعید محتسبی
رضا میراشه

در روند مکانیزه کردن فعالیت های مرتبط با خرما در اولین گام نیاز به اطلاع جامع و کاملی از خصوصیات و شرایط محصول است. دانستن خواص فیزیکی و مکانیکی محصول در بسیاری از مسائل مربوط به طراحی ماشین ها و دستگاه های پس از برداشت دارای اهمیت است. در این پ‍ژوهش ابعاد، جرم و حجم خرما، چگالی هر دانه از خرمای هسته دار و بی هسته، چگالی توده ای، تخلخل، مساحت سطوح تصویر شده، میانگین هندسی قطر ، ضریب کرویت و مساحت سطح رویه خرما در دو رقم شاهانی و حاج قنبری تعیین و مقایسه شده است. همچنین ضریب اصطکاک ایستایی خرما با سه سطح گالوانیزه، شیشه ای و تخته چندلا به دست آمد. آزمایشات به ترتیب برای خرمای بی هسته و هسته دار، در رطوبت ۹۰/۱۲% و ۲۰/۱۲% (بر مبنای تر) در رقم حاج قنبری و ۵۵/۳۰% و ۴۲/۲۹% (بر مبنای تر) در رقم شاهانی انجام شد. نتایج تحقیق نشان می دهد میانگین جرم و حجم خرمای شاهانی به ترتیب ۶۹/۸ گرم و۶۶/۸ سانتی متر مکعب و میانگین جرم و حجم خرمای حاج قنبری به ترتیب ۵۷/۵ گرم و ۷۴/۴ سانتی متر مکعب است. میانگین طول، عرض و ضخامت و سطوح تصویر شده خرمای شاهانی بیشتر از خرمای حاج قنبری به دست آمد. متوسط چگالی خرمای هسته دار، خرمای بی هسته شده (بدون تغییر شکل) و چگالی توده ای خرمای حاج قنبری بیشتر از شاهانی و تخلخل آن کمتر از شاهانی به دست آمد. همچنین میانگین هندسی قطر، مساحت سطح رویه و میانگین ضریب اصطکاک ایستایی خرمای شاهانی بیشتر از خرمای حاج قنبری به دست آمد در حالی که برای هر دو رقم کرویت مساوی با مقدار ۵۸/۰ محاسبه شد.

Date fruit, Dimensions, Haj Ghanbari, Physical properties, Shahani