فیض اله شهبازی
علی رجبی پور
سید سعید محتسبی
شاهین رفیعی

ارتعاشات ناشی از حمل و نقل اثر زیادی بر روی میزان صدمات محصولات کشاورزی خصوصا میوه ها و محصولات جالیزی دارد. مدول الاستیسیته یکی از مهمترین خواص مکانیکی میوه ها است که تغییرات آن می تواند مشخص کننده میزان صدمه وارده به محصول در طی حمل و نقل باشد. در این مطالعه اثرات فرکانس ارتعاش، شتاب ارتعاش، مدت زمان ارتعاش و موقعیت قرارگیری محصول داخل مخزن، بر روی میزان صدمات وارده بر هندوانه مورد مطالعه قرار گرفت. ابتدا میزان فراوانی فرکانس و شتاب ارتعاش در طی حمل و نقل با کامیون در جاده اندازه گیری شد. سپس با استفاده از یک دستگاه شبیه ساز ارتعاشات در آزمایشگاه، ارتعاشات حمل و نقل شبیه سازی و اثر پارامترهای مختلف بر روی میزان صدمات بررسی شد. میزان صدمه برمبنای اختلاف بین مدول الاستیسیته هندوانه قبل و بعد از ارتعاش، برحسب درصد درنظر گرفته شد. با توجه به نتایج به دست آمده از اندازه گیری و آنالیز ارتعاشات حمل و نقل، فرکانسهای بین Hz۱۰-۵ و Hz۱۵-۱۰ دارای بیشترین فراوانی بودند و میانگین فرکانس های این دامنه ها به ترتیب برابر با Hz۵/۷ و Hz۱۳ بود. همچنین شتاب های بین g۵/۰-۲۵/۰ و g۷۵/۰-۵/۰، بیشترین فراوانی را داشتند و میانگین شتاب های این دامنه ها به ترتیب g۳/۰ و g۷/۰ بود که همین میانگینهای فرکانس و شتاب برای شبیه سازی ارتعاش در نظر گرفته شدند. مدت زمان ارتعاش برابر ۳۰ و ۶۰ دقیقه در نظر گرفته شد و میزان صدمات در لایه های بالایی، میانی و پایینی هندوانه در داخل مخزن اندازه گیری شد. نتایج آنالیز داده ها نشان داد که اثرات فرکانس ارتعاش، شتاب ارتعاش، زمان ارتعاش و موقعیت قرارگیری محصول داخل مخزن، که به عنوان منابع تغییرات در نظر گرفته شدند، در سطح یک درصد بر روی میزان صدمات معنی دار است. ارتعاشات با فرکانس Hz۵/۷، شتاب g۷/۰ و مدت زمان ۶۰ دقیقه بیشترین صدمات را وارد کرده اند. میزان صدمات وارده بر هندوانه های واقع در لایه های بالایی مخزن بیشتر از لایه های زیرین و وسطی است.

Acceleration, damage, frequency, Modulus of elasticity, transportation, Vertical vibration, Watermelon