حسین مرادی - دانشجوی سابق دکتری، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران و مجتمع آموزش عالی سراوان، سراوان، ایران
ولی اله بابا یی زاد - دانشیار، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
حشمت رحیمیان - استاد، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
علی پاکدین پاریزی - استادیار، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
محمد علی تاجیک - دانشیار، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

هدف: بیماری های گیاهی یکی از عوامل محدودکننده در تولید محصولات کشاورزی به شمار می روند. بیماری بلاست مرکبات ازجمله بیماری های شایع در مناطق مرکبات خیز به استثنای مناطق گرمسیری است. گیاهان از طریق فعال کردن ژن های کدکننده پروتئین های دفاعی نسبت به بیمارگرهای باکتریایی واکنش نشان می دهند. یکی از سازوکارهای دفاعی گیاهان در مقابل عوامل بیماری زا، تجمع پروتئین های مرتبط با بیماری زایی است. هدف از این مطالعه بررسی بیان چند ژن دفاعی در مقابل باکتری Pseudomonas viridiflava پس از تیمار گیاهچه ها با سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید بود. مواد و روش ها: سطح بیان ژن های مرتبط با بیماری زایی PR۱، PR۲، PR۳، PR۴، PR۵، POX، LOX و ژن PAL در مراحل اولیه بیماری بلاست مرکبات در نارنج با استفاده از روش RT-PCR بررسی شدند. در این پژوهش ژن ابی کوتین به عنوان ژن خانه دار مورد استفاده قرار گرفت. RNA کل نمونه ها استخراج شد و پس از سنتز cDNA، تغییرات سطح بیان ژن های مذکور با استفاده از فرمول ۲–(ΔΔCT) محاسبه و اندازه گیری شد. نتایج: افزایش بیان ژن های مرتبط با بیماری زایی PR۱، PR۲، PR۳، PR۴، PR۵، POX، LOX و ژن PAL در مراحل اولیه بیماری بلاست مرکبات در نارنج اکثرا در بازه های زمانی ۲۴ و ۴۸ ساعت اتفاق افتاد. نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد تیمار با سالیسیلیک اسید در بیان ژن های PR۱، PR۲، PAL، POX و PR۵ تاثیر بیشتری نسبت به جاسمونیک اسید داشت و تیمار جاسمونیک اسید در القای ژن های PR۴، PR۳ و LOX تاثیر بیشتری نسبت به سالیسیلیک اسید نشان داد. همچنین میزان بیان ژن های PR۱، PR۲، LOX، PR۴، PAL و PR۵ در ۲۴ ساعت پس از اعمال آلودگی در گیاه نارنج به وسیله هر دو تیمار به اوج خود رسید که بنظر می رسد این افزایش بیان ژن ها در مواجهه میزبان با باکتری عامل بلاست در ممانعت از گسترش بیشتر بیمارگر مشارکت داشته و بدین شکل افزایش مقاومت در گیاه میزبان را در پی داشت.

بلاست مرکبات, جاسمونیک اسید, سالیسیلیک اسید, RT-PCR