اکرم اسفندیاری - عضو هیئت علمی، گروه معماری و شهرسازی، دانشگاه فنی و حرفه ای، تهران، ایران.
الهام شکری - کارشناسی ارشد معماری گرایش انرژی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

کارکرد ادراکی، فضاهای داخلی مسکونی، به میزان زیادی، وابسته به کیفیت بصری آنها است، چیزی که مقوله ای کیفی به شمار آمده و از این رو، تحلیل آن، پیچیدگی های بسیاری به همراه دارد. هدف این تحقیق یافتن ارتباط تاثیرچیدمان فضاهای معماری داخلی واحدهای مسکونی بر بهبود کیفیت بصری فضاها می باشد به گونه ای که از نظر توزیع مناسب نور طبیعی نیز بهتر عمل نمایند. همچنین یافتن پاسخ این سوال که نحوه چیدمان فضاهای داخلی یک فضای معماری تا چه میزان و به چه نحوی بر چگونگی توزیع بهینه نور روز و شاخص های کیفیت بصری کاربران فضا تاثیر گذار است. در این راستا،  ۸ نمونه فضای مسکونی طراحی شده، ابتدا کیفیت بصری، با استفاده از ابزار ایزوویست در نرم افزار دیس ­مپ (depthmap)، با تکیه بر شاخص های بیشترین خط شعاع، دید اتصال دید و میانگین عمق دید، مورد سنجش قرار گرفته و داده های کمی، استخراج شده است و در ادامه شاخص های نور روز، شدت روشنایی و نیز نرخ یکنواختی نمونه­ها در شهر اصفهان، توسط نرم افزار ریلوکس (Relux) به دست آمده­اند و در انتها ارتباط شاخص های کیفیت بصری و شاخص های نور روز بررسی شده است. نتایج نشان می دهد چیدمان فضاهای معماری داخلی در یک فضای مسکونی می تواند به توزیع بهینه شدت روشنایی و نرخ یکنواختی نور روزانه و نیز قرار گرفتن در محدوده مناسب شاخص های کیفیت بصری کمک نماید. در نهایت، شاخص­های ایزوویست، که مبین کیفیت بصری گونه ها هستند، با متغیرهای نور روز، دارای رابطه همبستگی هستند. این امر، به معنای اعتبار روش پیشنهادی در سنجش کیفیت بصری و میزان نور دریافتی فضاهای مسکونی است. نتایج این تحقیق می­تواند به صورت بالقوه در سنجش هم زمان کیفیت بصری و میزان نور دریافتی در فضاهای مسکونی موثر باشد. نتایج این تحقیق می­تواند به صورت بالقوه در طراحی فضاهای داخلی واحدهای مسکونی مورد استفاده قرار گرفته و متعاقب آن بر کیفیت طرح­های مسکونی موثر باشد.

تحلیل های ایزوویست, فضاهای مسکونی, کیفیت بصری فضا, نرم افزار ریلوکس, دیس مپ