محمد حاجی محمدی - گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران
امیر حمیدی - گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران

آلودگی خاک از طریق فعالیتهای پتروشیمی و نشت مواد هیدروکربنی، تنها یک مسئله زیست محیطی محسوب نمی شود بلکه یک مسئله ژئوتکنیکی نیز هست. یکی از راهکارهای مناسب و اقتصادی جهت بهبود پارامترهای ژئوتکنیکی خاک­های آلوده به این مواد، بهسازی به روش افزودن مواد مناسب می باشد. در این پژوهش آزمایشگاهی، اثر سیمان پرتلند با مقادیر ۳، ۶ و ۹ درصد وزنی و آهک با مقادیر ۱۰، ۲۰ و ۳۰ درصد وزنی در بهسازی خاک رس کائولینیت آلوده به ماده آلی گلیسرول با مقادیر ۳، ۶ و ۹ درصد وزنی مطالعه شده است. بدین منظور نمونه های خاک تمیز، خاک آلوده، ترکیب خاک و سیمان، ترکیب خاک و آهک، خاک آلوده بهسازی شده با سیمان و خاک آلوده بهسازی شده با آهک، در زمان عمل آوری ۷ روزه تهیه و آزمایش تعیین مقاومت تک محوری بر روی آنها انجام شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که مقاومت خاک رس کائولینیت آلوده به گلیسرول نسبت به رس تمیز کاهش می یابد و میزان این کاهش با افزایش درصد آلاینده بیشتر می شود. بر اساس تجزیه و تحلیل میکروسکوپ الکترونی روبشی نیز مشخص شد که وجود گلیسرول از اندرکنش بهتر بین خاک- سیمان و خاک- آهک جلوگیری می کند. افزودن سیمان و آهک به خاک تمیز و خاک آلوده موجب افزایش مقاومت تک محوری آنها شده و ازدیاد درصد سیمانتاسیون سبب افزایش مقاومت می شود. همچنین نتایج نشان داد که بهسازی رس با ۹ درصد وزنی سیمان پرتلند تقریبا معادل ۱۰ درصد وزنی آهک است. در مقادیر دیگر، میزان بهسازی خاک متفاوت بوده و وابسته به درصد وزنی به کار گرفته شده از مواد تثبیت کننده خواهد داشت. نزدیک بودن ثابت دی الکتریک گلیسرول به آب و البته قطبیت آن، مشخصه های مهم این سیال آلی در بروز چنین رفتاری هستند. نتایج حاصل، با آنالیز تصاویر میکروسکوپ الکترونی نیز مورد بررسی و تایید قرار گرفتند.

رس کائولینیت, گلیسرول, بهسازی, مقاومت تک محوری, میکروسکوپ الکترونی روبشی