فاطمه طیبی - گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره).، قزوین، ایران
محمد بی جن خان - گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
هادی رمضانی اعتدالی - گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

امروزه استفاده از سامانه­های آبیاری نواری کم فشار (تیپ) به دلیل کمبود منابع آب رواج پیدا کرده است. یکنواختی پخش آب در این سامانه­ها از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش به بررسی اثر کاربرد نوعی شیر خودکار کنترل دبی بر یکنواختی پخش آب در سامانه آبیاری کم فشار (تیپ) می­پردازد. برای این منظور با استفاده از مبانی طراحی موجود دو شیر خودکار با دبی­های طراحی ۴/۰ و ۶/۰ لیتر بر ثانیه مورد استفاده قرار گرفت. برای مطالعه اثر کاربرد شیر خودکار کنترل دبی، تغییرات یکنواختی پخش آب در طول نوارهای تیپ و لوله­های فرعی با شیر کنترل و بدون آن به صورت میدانی مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که ضریب یکنواختی در طول نوارهای تیپ­ با وجود شیر کنترل به­صورت قابل توجهی افزایش پیدا می­کند به­طوری­که با نصب شیر کنترل در ورودی نوارهای تیپ­ درصد یکنواختی پخش به بیش از ۹۳ درصد رسید. در پایان، ملاحظاتی در خصوص طول مجاز نوارهای تیپ­ ارائه و مورد بررسی میدانی قرار گرفت. نتایج به­دست آمده نشان داد که افزایش فشار در حدود ۵/۲ برابر مقدار طراحی، باعث ترکیدگی تیپ می­شود. زمانیکه شیرکنترل در محدوده طراحی فشار مورد نظر کار کند ترکیدگی در تیپ­ها مشاهده نخواهد شد.

شیر کنترل دبی, نوار تیپ, یکنواختی پخش آب