محمد بابائی - M.Sc., Water Resources Engineering Dept., Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
حامد کتابچی - Assistant Professor, Water Resources Engineering Dept., Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

تکنیک های برآورد بیلان آب زیرزمینی، یکی از موضوعات اصلی در هیدرولوژی و ابزارهایی برای مواجهه با مشکلات مهم هیدرولوژیکی است. یکی از چالش های مهم پیش روی برآورد بیلان آب زیرزمینی، وجود عدم قطعیت ها در پارامترهای ورودی و خروجی آن است. از جمله این عدم قطعیت ها می توان به نرخ تغذیه آب زیرزمینی اشاره کرد. نرخ تغذیه به طور فزاینده ای در مکان و زمان های مختلف، متفاوت و اندازه گیری آن به طور مستقیم بسیار دشوار است. در همین راستا در مطالعه حاضر به منظور برآورد مولفه تغذیه آب زیرزمینی از مدل توزیعی WetSpass-M با استفاده از داده های هواشناسی، نقشه کاربری اراضی، نقشه بافت خاک، نقشه شاخص سطح برگ با استفاده از تصویر لندست ۸ و داده های چاه های بهره برداری در محدوده آبخوان رفسنجان در استان کرمان استفاده شد و مدل برای ۸ سال به صورت ماهانه اجرا گردید. به منظور واسنجی و صحت سنجی مدل ابتدا از داده های دبی ماهانه ایستگاه هیدرومتری به­عنوان داده های مشاهداتی استفاده شد. با توجه به مقادیر ناچیز جریان سطحی در محدوده موردمطالعه به­منظور بررسی اطمینان به داده ها و تفکیک مولفه های بیلان آب از یکدیگر از داده های تبخیرتعرق واقعی برآورد شده توسط تکنیک های سنجش از دور نیز جهت کنترل محاسبات استفاده شد. طبق بررسی های انجام شده، متوسط بارش کل و متوسط تخلیه از چاه­های محدوده موردمطالعه در دوره شبیه سازی به ترتیب معادل ۳۰۰ و ۶۸۳ میلیون مترمکعب بر سال است که سهم تبخیرتعرق و تغذیه آب زیرزمینی به­طور متوسط به ترتیب ۵۶۵ و ۴۲۲ میلیون مترمکعب بر سال برآورد گردید. نتایج اجرای مدل، نشان دهنده سهم بسیار زیاد دو مولفه تبخیرتعرق و تغذیه در بیلان محدوده است.

Groundwater balance, Recharge rate, WetSpass-M model, Evapotranspiration