اسماعیل کرمی مقدم - گروه مهندسی منابع آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
حامد کتابچی - استادیار، گروه مهندسی منابع آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

تامین تقاضای آب به دلیل رشد سریع جمعیت و توسعه مناطق ساحلی، تشدید پیشروی آب شور به سمت آب های زیرزمینی ساحلی را به یک مسئله جهانی در این مناطق تبدیل کرده است. تحلیل حساسیت رفتار آبخوا ن های ساحلی نسبت به عوامل مختلف موثر در کنترل، جلوگیری از پیشروی آب شور به سمت آنها و ممانعت از ضررهای متعاقب آن، اقدامی حیاتی بشمار می آید. هدف مطالعه حاضر، تحلیل حساسیت کلی عوامل موثر بر پدیده پیشروی آب شور و اندرکنش آب دریای خزر و آبخوان ساحلی منطقه مطالعاتی است. برای ارزیابی میزان پیشروی، مدل عددی واسنجی و صحت­سنجی سه­بعدی وابسته به چگالی SUTRA به کار گرفته شد. در این روند از پنج روش شناخته شده تحلیل حساسیت کلی بهره گرفته شده و مقایسه های لازم با استفاده از محاسبه شاخص­های حساسیتی هر یک از روش­ها انجام گردیده است. از بین پنج روش بکار گرفته شده، روش­های آزمون حساسیت دامنه فوریه، مبتنی بر واریانس، PAWN و ناحیه­ای، نفوذپذیری لایه اول را به عنوان عامل حساس­تر شناسایی کردند. اما در روش اثرات ابتدایی، نفوذپذیری لایه پنجم به عنوان عامل حساس­تر معرفی شد. به طور کلی هرچه نفوذپذیری لایه­های با گستردگی زیاد در سمت دریا بیشتر شود، پیشروی آب شور نیز بیشتر می­شود. بنابراین، پیشروی آب شور حساسیت بیشتری به نفوذپذیری این لایه­ها دارد. این یافته ها در هدایت تصمیمات مدیریتی محدوده و نیز اولویت بندی اندازه گیری های مربوط به آبخوان می تواند مورد استفاده قرار گیرد. این تصمیمات مبتنی بر یافته های موضعی نبوده و کل تغییرات محتمل نفوذپذیری لایه ها را مدنظر قرار می دهد، درنتیجه اطمینان بیشتری را سبب می شود.

نفوذپذیری آبخوان, پیشروی آب شور, آبخوان ساحلی, روش های تحلیل حساسیت, SUTRA