حسین حمیدی فر - بخش مهندسی آب-دانشکده کشاورزی-دانشگاه شیراز-شیراز-ایران
محمدحسین امید - گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

عوامل زیادی در فرآیند انتقال آلاینده­ها در رودخانه­ها تاثیرگذار هستند. از بین این پارامترها، پوشش گیاهی کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. به دلیل شرایط مناسب در سیلابدشت­ها از جمله رطوبت کافی و رسوبات حاصلخیز، امکان توسعه و رشد انواع مختلفی از پوشش­های گیاهی در این مناطق وجود دارد که با توجه به نوع پوشش، اثرگذاری آن­ها بر انتقال جرم متفاوت است. در این پژوهش به بررسی آزمایشگاهی تاثیر عمق جریان، چیدمان پوشش گیاهی و همچنین اندرکنش جریان بین کانال اصلی و سیلابدشت بر ضریب انتشار طولی، K، در یک کانال مرکب پرداخته شده است. نتایج حاکی از آن است که مقدار ضریب K در کانال اصلی از مقدار مربوطه روی سیلابدشت بزرگتر است. به­طور کلی، با افزایش عمق نسبی از ۱۵/۰ به ۳۵/۰، ضریب انتشار طولی نیز روند افزایشی را دنبال می­کند. همچنین، اندرکنش جریان بین کانال اصلی و سیلابدشت، ضریب انتشار طولی را در حالت بدون پوشش گیاهی تا ۳۰% و در حالت با پوشش گیاهی تا ۸۸% افزایش می­دهد که آنالیزهای آماری نیز حاکی از معنی­دار بودن این تفاوت­هاست. همچنین تاثیر چیدمان پوشش گیاهی بر ضریب انتشار طولی در سیلابدشت و کانال اصلی معنی­دار است. مقدار پارامتر K /U*iHi در چیدمان یک در میان نسبت به چیدمان ردیفی بیشتر است.

سیلابدشت, پوشش گیاهی, ضریب انتشار, آلودگی, رودخانه