مسعود نوشادی* - دانشیار بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
روح اله نوری پور - داشنجوی سابق کارشناسی ارشد بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

تجمع نمک در سطح خاک و در ناحیه ریشه تاثیر زیادی بر کیفیت و کمیت محصولات زراعی دارد. گیاه وتیور یکی از مهم­ترین گیاهان مقاوم به شوری می­باشد که به دلیل خصوصیات بارزی مانند سازگاری با اقلیم­های با شرایط متفاوت، قادر به جذب عناصر و املاح محلول در خاک شور می­باشد. استفاده از مدل­های انتقال املاح در مطالعات شوری نقش به سزایی در کاهش زمان و صرفه جویی در هزینه­ها را دارد. این تحقیق برای تعیین اثرات آبیاری با شوری­های مختلف بر روی گیاه وتیور و تعیین تاثیر این گیاه در کنترل شوری و سدیم خاک انجام شد. همچنین توزیع شوری و سدیم در نیمرخ خاک با آبیاری کرتی اندازه­گیری و توسط مدل HYDRUS-۱D شبیه­سازی شد. در این تحقیق ۵ سطح شوری آب آبیاری شامل ۶۸/۰، ۲، ۴، ۶، ۸ و ۱۰ دسی زیمنس بر متر به کار رفت و از اعماق ۹۰-۰ سانتی­متری خاک نمونه­برداری شد. مدل HYDRUS-۱D در شوری ۶ دسی زیمنس بر متر واسنجی و در سایر سطوح شوری اعتبارسنجی گردید. ارزیابی نتایج شبیه­سازی مدل نشان داد که این مدل میزان شوری را در تیمارهای شوری ۴، ۶، ۸ و ۱۰ دسی زیمنس بر متر به شکل نسبتا مطلوبی شبیه­سازی نموده است. در تیمارهای ۶۸/۰ و ۲ دسی زیمنس بر متر نیز به استثناء لایه سطحی مقادیر برآورد شده شوری توسط مدل به مقادیر واقعی نزدیک بود. همچنین نتایج ارزیابی غلظت سدیم در نیمرخ خاک نشان داد که مدل مقادیر سدیم را با دقت خوبی به ویژه در لایه سطحی خاک شبیه­سازی نکرده است و عمدتا مقادیر برآورد شده کمتر از مقادیر اندازه­گیری شده بودند که دلیل آن مانند شوری، عدم پیش­بینی مناسب مدل در لایه سطحی خاک (عمق ۳۰-۰ سانتی­متر) بوده است.

وتیور, انتقال املاح, شبیه سازی, شوری, سدیم