سمیه صابریان رنجبر - دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
بابک متشرع زاده - دانشیار، گروه علوم و مهندسی خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
فرهاد مشیری - استادیار موسسه تحقیقات خاک و آب، کرج، ایران
حسین میر سیدحسینی - دانشیار، گروه علوم و مهندسی خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
حسینعلی علیخانی - استاد، گروه علوم و مهندسی خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

با توجه به روند رو به رشد جمعیت کشور و نقش عمده گندم در تامین انرژی و پروتئین آحاد جامعه، ضرورت نگرش جدید در مدیریت مزرعه به وجود می­آید که به وسیله آن تولیدکنندگان کشاورزی بتوانند تغییرات داخل مزرعه را شناسایی نموده و با مدیریت این تغییرات در جهت افزایش محصولات زراعی و افزایش بهره وری گام بردارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر سطوح و منابع مختلف کاربرد سیلیسیم بر ماده­خشک تولیدی، غلظت و جذب عناصر غذایی هفت رقم گندم در گلخانه تحقیقاتی گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه تهران اجراء گردید. این پژوهش در قالب طرح کاملا تصادفی و به صورت فاکتوریل، با دو فاکتور شامل سیلیسیم در شش سطح (شاهد، ۲۰۰، ۴۰۰ و ۱۰۰۰ میلی­گرم سیلیسیم از منبع سیلیکات پتاسیم بر کیلوگرم خاک و نانوذره سیلیسیم در سطوح ۵۰ و ۱۰۰ میلی­گرم بر کیلوگرم خاک) و ارقام گندم (گنبد، شیرودی، شیراز، مهدوی، مرودشت، بهار و پارسی) در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که کاربرد سیلیسیم در سطوح و منابع مختلف، رقم گندم و اثر متقابل آن­ها بر وزن خشک اندام­هوایی و ریشه، غلظت سیلیسیم و پتاسیم در اندام­هوایی و جذب کل سیلیسیم، فسفر و پتاسیم در اندام­ هوایی معنی­دار (۰۱/۰p≤) بود. غلظت سیلیسیم و پتاسیم در اندام­ هوایی در ارقام گندم در سطوح مختلف سیلیسیم در زمان کاربرد نانوذرات سیلیسیم به ترتیب در دامنه­ای از ۱۴/۰-۳۲/۰ و ۱۶/۰-۷۶/۰ درصد نسبت به سطوح مختلف سیلیکات­پتاسیم در بالاترین مقدار قرار داشت. میانگین جذب کل سیلیسیم، فسفر و پتاسیم به ترتیب در دامنه­ها­یی از ۱۲/۰-۰۸/۵، ۴۳/۰-۱۶/۱ و ۷/۸-۲/۱۴میلی گرم در گلدان در اندام­هوایی با افزایش سطح کاربرد سیلیکات­پتاسیم، افزایش یافت. بنابراین با توجه به نقش سیلیسیم در جذب عناصرغذایی، استفاده از آن به همراه کاشت ارقام با توان جذب بالاتر می­تواند به بهبود رشد گندم کمک کند.

گندم, سیلیکات پتاسیم, نانوذره سیلیسیم, فسفر, پتاسیم