مهدی صفری - استادیار گروه زمین شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران
محسن شهریاری مقدم - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابل
محسن صمیمی - استادیار گروه مهندسی شیمی، دانشکده انرژی، دانشگاه صنعتی کرمانشاه
زهرا عزیزی - دانش آموخته کارشناسی ارشد بیوسیستماتیک جانوری، دانشکده علوم و فناوری زیستی، دانشگاه شهید بهشتی

آلودگی محیط به فلزات سنگین از مهم­ترین معضلات زیست محیطی بوده و منجر به آسیب های جدی بر سلامت انسان می­شود. به منظور کاهش اثرات زیان بار این فلزات باید روش های تصفیه آن­ها توسعه یابد که در این بین استفاده از جاذب­های زیستی اهمیت ویژه ای دارد. هدف از این مطالعه جداسازی باکتری های مقاوم به  از معدن سرب و روی راونج و شناسایی کارآمدترین سویه برای جذب روی بود. بدین منظور از رسوبات معدن، نمونه برداری انجام شد و باکتری های مقاوم به  غنی­سازی و خالص­سازی شدند. پس از تعیین مقاومت جدایه­های خالص شده به  ، کارامدترین جدایه شناسایی شد. پس از آن زیست توده خشک سویه خالص شده تهیه و تاثیر متغیرهای اصلی عملیاتی شامل  محیط، نسبت غلظت فلز روی به زیست توده باکتری()  و زمان ماند زیست توده باکتری در محیط حاوی روی ()  بر میزان حذف  با استفاده از روش سطح پاسخ و مدل Box-Behnken  ارزیابی و  بهینه سازی عددی مدل برای رسیدن به بیشترین مقدار حذف  از محیط آبی انجام شد. بر اساس نتایج بدست آمده از بین جدایه­های خالص شده، سویه MS۳  Delftia lacustris  بیش­ترین توانایی را در تحمل  نشان داد (۱۲۰۰ میلی گرم بر لیتر). ماکزیمم درصد حذف  بر پایه مدل درجه دوم، در   (یعنی )،  (یعنی نسبت غلظت  به زیست توده باکتری ) و  (یعنی  ) بدست آمد. حداکثر میزان جذب در آزمایش­های انجام شده بر پایه طراحی آزمایشات ۸۶۰/۹ %، بود و در شرایط تحت مدل ۴۹۰/۹ % پیش بینی شد که دقت بالای مدل طراحی شده را نشان می دهد. بنابراین می­توان از سویه MS۳ در جذب روی، به عنوان یک جاذب زیستی موثر در تصفیه زیستی فلزات سنگین استفاده نمود.

حذف روی, باکتری, جذب زیستی, بهینه سازی, روش سطح پاسخ