محمدامین زارعی درمیان - کارشناس ارشد مهندسی معدن دانشگاه بیرجند
رقیه حیدری - کارشناس ارشد مهندسی معدن مجتمع آموزش عالی زرند

در معدن زیرزمینی زغالسنگ ، تعداد قابل توجهی از رفتارهای ناایمن وجود دارد که می تواند باعث بروز حوادث ناشی از انفجار گاز شود. در نتیجه ، چگونگی تعیین اولویت علمی مدیریت ریسک رفتار ناایمن انسان، اساس پیش کنترل حوادث انفجار گاز است . بنابراین ، روش ارزیابی ارزش ریسک و رفتار ناایمن بر اساس تحلیل ویژگی های آن پیشنهاد شده و سپس مدل ارزیابی ریسک ساخته می شود. در این چارچوب، مدل ارزیابی ریسک ، از احتمال، درجه اهمیت و ضرر تشکیل شده است و ارزش ریسک ، حاصل ضرب این سه است . وضعیت های تنش و شرایط ژئوتکنیکی ، اغلب در نزدیکی سازه های زمین شناسی اصلی (مانند گسل ها، مناطق برشی و دایک ها) به طور قابل توجهی تغییر می کنند که علت اکثر ناپایداری های معدنی و یا خطرات ایمنی از جمله ترکیدگی زغالسنگ (coal burst)، ریزش سقف ، هجوم آب، فوران گاز و غیره است . به منظور درک و تعیین کمیت وضعیت تنش در نزدیکی ساختارهای اصلی زمین شناسی ، یک مطالعه یکپارچه انجام شده که شامل یک برنامه نظارت میدانی جامع در مجاورت دایک در یک معدن زیرزمینی زغالسنگ استرالیا بود. تجزیه و تحلیل دقیق دادههای نظارت برای شناسایی ناهنجاری های تنش در نزدیکی دایک و مدلسازی عددی سه بعدی برای بررسی توزیع تنش و انرژی کرنش به منظور ارزیابی خطر ترکیدگی زغال سنگ انجام گرفت . برنامه پایش میدانی ، شامل نصب ژئوفونهای ریز لرزهای ، تنش سنج ها و کشش سنج ها در سقف roadway و ستونهای زغالسنگ با هدف به دست آوردن دادههای لرزهای و تغییر تنش در حین استخراج از معادن جبهه کار بلند بود . نتایج پایش نشان می دهد که وضعیت تنش در دو طرف ورودی و خروجی دایک به وضوح متفاوت است . سمت inbye، افزایش تنش بسیار بالاتری نسبت به سمت outbye در طول معدنکاری جبهه کار بلند داشت . واضح است که دایک باعث توزیع مجدد تنش در مجاورت خود شده که منجر به تمرکز تنش در کمر بالا و آزاد شدن تنش در کمر پایین گردیده است .

پایش ، مدلسازی ، معدن زغالسنگ ، جبهه کار بلند، توزیع تنش .