حبیب عبادی - دانشگاه هرمزگان ،بندرعباس
سیدمحسن مرتضوی راوری - دانشگاه هرمزگان ،بندرعباس

سنگ های الترامافیک مورد مطالعه در بخش شمال غرب حاجی آباد در امتداد گسل تراستی زاگرس قرار دارند؛ این مجموعه شامل سنگ -های هارزبورژیت ، لرزولیت و الیوین وبستریت می باشند. این سنگ ها به علت قرار گیری در کراش زون زاگرس به شدت خردشدگی را تحمل نموده اند. با توجه به مطالعات پتروگرافی بر روی این سنگ ها نسل های مختلفی از کانی های الیوین ، ارتوپیروکسن و کلینوپیروکسن شناسایی شدند. بافت عمده ی سنگ های الترامافیک شمال غرب حاجی آباد عمدتا از نوع گرانولار تا پرتوگرانولار و شبکه ای می باشند. بر اساس مطالعات شیمی کانی ، ارتوپیروکسن ها از نوع انستاتیت و کلینوپیروکسن ها از نوع دیوپسید هستند. این در حالی است که الیوین -های منطقه از نوع فورستریتی ، و کروم اسپینل ها از نوع غنی از آلومینیوم و مرتبط با محیط افیولیتی شناسایی شدند. بررسی شیمی کانی ها، ارتباط این سنگ ها را با آرایه های گوشته ای اثبات می کند. جهت تعیین دما و فشار حاکم در زمان تشکیل این سنگ ها از روشهای متعددی بر روی زوج کانی هایی همچون الیوین -اسپینل و شیمی ارتو کلینوپیروکسن استفاده گردید، براین اساس دما و فشار حاکم برای تشکیل زوج کانی الیوین اسپینل در سنگ های هارزبورژیتی ۱۰۸۷-۹۴۰ درجه سانتی گراد و در سنگ های لرزولیتی ۱۰۱۶-۸۲۰ و برای کانی کلینو پیروکسن در حدود ۱۲۱۸-۱۱۸۰ درجه سانتی گراد و فشار حاکم حدود ۱۳ -۸ کیلوبار محاسبه گردید. مطالعات انجام شده نشان می دهند که لرزولیت های منطقه با حدود ۱۲ درصد و هارزبورژیت ها با حدود ۲۰ درصد ذوب بخشی از یک گوشته اسپینل لرزولیتی در یک محیط کششی آبیسال (مشابه مورب) نشات گرفته اند.

افیولیت ، سنگ های الترامافیک ، زون تراستی زاگرس، اسپینل لرزولیت ، محیط آبیسال.