میلاد اسدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب دانشگاه شهید چمران اهواز
علی محمد آخوندعلی - استاد گروه هیدرولوژی و منابع آب دانشگاه شهید چمران اهواز
آرش آذری - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه رازی

در این پژوهش با استفاده از یک ساختار چندهدفه و بهره­گیری از فرمول بندی های جدید روشی ارائه شده است که در آن بجای افزایش اطمینان پذیری بر اساس تامین نیاز ۱۰۰ درصد در برخی ماه ها بدون توجه به ماه های خشک، مقداری از آب ماه ها یا فصول پرآب در مخزن ذخیره شده تا با استفاده در ماه های کم آب شدت شکست تعدیل گردد. برای این منظور الگوریتم بهینه سازی چند­هدفه ازدحام ذرات (MOPSO) به مدل شبیه ساز  WEAPمتصل گردید. هدف اصلی در چنین ساختاری ارائه راه حلی بود که در آن با توجه به ظرفیت بهره برداری از مخزن، علاوه بر رسیدن به اطمینان پذیری تامین نیاز قابل قبول در کل دوره، درصد تامین نیاز در ماه های خشک نیز افزایش یابد. در نهایت نتایج در سه سناریوی وضع موجود، توسعه اراضی و سناریوی بهینه­سازی سامانه مورد ارزیابی قرار گرفت. مطابق با نتایج، در سناریوی وضع موجود در کل دوره بجز در چندین ماه وضعیت مطلوب گزارش شد. در سناریوی توسعه اراضی در بسیاری از سال های خشک و در تمامی شش سال آخر برنامه­ریزی در بیش تر مصارف، درصد تامین نیاز در سه تا هشت ماه خشک متوالی برابر صفر و در بقیه سال های کم آب، در این ماه ها کمتر از پنج درصد بود. اما با اجرای مدل بهینه­ساز درصد تامین نیاز در این ماه ها به مقدار ۲۸ تا ۶۰ درصد رسید. همچنین در سناریوی بهینه­سازی سامانه، اطمینان پذیری تامین نیاز برقابی سد مارون و زیست­محیطی پایین دست بهبود یافت. این پژوهش نشان داد استفاده از راهکار این تحقیق منجر به مدیریت بهتر مخزن و کاهش شدت شکست در تامین مصارف مختلف در ماه های کم آب خواهد شد.

اطمینان پذیری, بهره برداری بهینه, شدت شکست, MOPSO