حسین پرویزی - استادیار بخش آبیاری و فیزیک خاک، مرکز ملی تحقیقات شوری، یزد ایران.
امیر پرنیان - استادیار بخش شیمی خاک و تغذیه گیاه، مرکز ملی تحقیقات شوری، یزد ایران.
حدیث حاتمی - استادیار بخش شیمی خاک و تغذیه گیاه، مرکز ملی تحقیقات شوری، یزد، ایران.
محمدحسن رحیمیان - استادیار بخش آبیاری و فیزیک خاک، مرکز ملی تحقیقات شوری، یزد ایران.

در این پژوهش، اثرات تغییر فشار و نوع قطره چکان انتخابی بر عملکرد سامانه های آبیاری قطره ای در ۲۱ باغ پسته و در شرایط کاربرد آب شور بررسی شد. بر اساس نتایج، میزان تغییرات یکنواختی پخش آب در نقاط مختلف مزرعه (EU) در باغ های متفاوت از ۷۱% تا ۹۵% و میزان آبدهی متوسط قطره چکان های مختلف از ۵/۵ تا ۲۸/۸ لیتر در ساعت متغیر بود. کمترین و بیشترین مقدار فشار کارکرد در پشت قطره چکان ها نیز به ترتیب ۰/۱ و ۱/۸ بار بود. باغ شماره چهار دارای کمترین (۳/۳%) و شماره ۱۳ دارای بیشترین (۲۱%) ضریب تغییرات بودند. علاوه بر این، کمترین (۰/۶%) و بیشترین (۲۶%) مقادیر انحراف آبدهی میانگین نسبت به آبدهی اسمی نیز به ترتیب در طرح های شماره ۳ و ۱۸ مشاهده گردید. میزان ضریب تغییرات در طرح های شماره ۳، ۴، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۹ و ۲۱ کمتر از ده درصد و عالی بودند. طرح های شماره ۲، ۱۳، ۱۴ و ۱۵ با ضریب تغییرات تقریبا ۲۰% در حد فاصل خوب و بسیار خوب و سایر طرح ها نیز دارای ضریب تغییرات بسیار خوب در عمل بودند. نتایج نشان داد که در باغ هایی که درآنها تامین، یا توزیع فشار کارکرد مناسب بود (۰/۵ تا ۴ بار)، قطره چکان ها، فارغ از برند و نوع، دارای ضریب تغییرات پایین و یکنواختی پخش بالا بود. با این حال، دو نمونه یوروپلاست کینگ و یورودریپ با آبدهی هشت لیتر در ساعت برای نفوذپذیری کم خاک و برای جاهایی که آبدهی بالا با تامین فشار بین ۰/۵ تا ۱ بار مدنظر است، نمونه یورودریپ با آبدهی اسمی۲۶/۲ لیتر در ساعت را می توان توصیه کرد. نتایج نشان داد که اغلب باغ­ها نیاز به اصلاح برنامه آبیاری (دور و یا مدت) دارند. به نظر می رسد که شوری آب های بررسی شده روی گرفتگی قطره چکان ها و در نتیجه یکنواختی پخش آب در نقاط مختلف باغ اثر چندانی نداشت.

آبدهی قطره چکان, شوری آب, گرفتگی قطره چکان, یکنواختی پخش آب