ایمان سوری نژاد - استاد گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایرا ن
مریم لوری - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
ملیکا ناظمی - استادیار پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش وترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران

یکی از مهمترین و فراوانترین ترکیبات طبیعی اسفنج های دریایی ، استروئیدها هستند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثرات ضد قارچی ترکیبات استروئیدی استخراج شده از اسفنج خلیج فارس Axinella sinoxea می باشد. بدین منظور، عصارهگیری از اسفنج ها با طیفی از حلال ها با قطبیت مختلف انجام شد و جداسازی فرکشن ها توسط ستون کروماتوگرافی با سیلیکاژل انجام گردید. با استفاده از کروماتوگرافی لایه نازک و کروماتوگرافی گازی همراه با طیف سنجی جرمی ، استروئیدها در فرکشن های استخراج شده از ستون سیلیکاژل شناسایی شدند. سپس خواص ضد قارچی فرکشن های حاوی استروئید با استفاده از روش رقت لوله ای به منظور تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی بر قارچ Aspergillus fumigatus و مخمر Candida albicans مطالعه شد. استروئیدهای شناسایی شده از اسفنج شامل ترکیباتی از Stigmasta، Ergosta، Cholest و Norgorgosta بودند که نتایج متفاوتی را در مهار رشد و کشتن سویه های قارچ و مخمر در غلظت های مختلف مورد آزمایش نشان دادند. ترکیب های Stigmasta و Ergosta اثر ضد قارچ بهتری نسبت به بقیه استروئیدها داشتند و Ergosta بهترین اثر مهارکنندگی و کشندگی را در مقایسه با سایر استروئیدها بر مخمر نشان داد. در جمع بندی نهایی ، نتایج امیدوارکننده ای در مورد خواص ضد میکروبی ترکیبات استروئیدی استخراج شده از اسفنج دریایی A. sinoxea جزیره لارک خلیج فارس حاصل شد که لزوم بررسی بیشتر برای سنتز زیست داروها را از ترکیبات زیست فعال دریایی آشکار می سازد.

اسفنج دریایی ، ترکیبات زیست فعال، خلیج فارس، فعالیت ضد قارچی