مازیار حیدری - استادیار پژوهش ، بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع ، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران
مهدی پورهاشمی - دانشیار پژوهش ، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
جلال هناره - استادیار پژوهش ، بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع ، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی ، سازمانتحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه ، ایران

بذر درختان بلوط نقش چشمگیری در احیاء و توسعه جنگل دارد و همچنین دارای کاربردها و مصارف متعددی است . بذر درحتان بلوط سالیان متمادی است که به عنوان یک محصول غیر چوبی جنگل در جنگلهای زاگرس مورد بهره برداری قرار میگیرد. هدف از این پژوهش بررسی کاربرد بذر درختان بلوط در جنگل های شهرستان بانه و ارائه راهکارهای مدیریتی بهرهبرداری پایدار از این محصول غیرچوبی جنگل است . جهت اجرای این پژوهش ، جنگل های سامانهای عرفی بیلو و زیویه در بخش نمشیر شهرستان بانه انتخاب شدند. در این پژوهش مجموعه ای از روشهای مصاحبه ، مشاهده مستقیم و مشاهده مشارکتی و ترکیبی از مصاحبه های نیمه -ساختاریافته ، بدون ساختار و مصاحبه تاریخ زندگی جهت کسب دادههای اجتماعی و اقتصادی مورد استفاده قرار گرفت . نتایج این پژوهش نشان می دهدبرداشت بذر درختان بلوط معمولا در اواخر تابستان و فصل پاییز انجام می شود. از نظر اهمیت و تنوع مصرف بذر به ترتیب گونه های مازودار، وی ول و برودار قرار دارند و بذر برو مصرف خوراکی دارد، بذر گونه های مازودار و وی ول برای مصرف دام استفاده دارد. جمع آوری بذر درختان بلوط سبب کاهش بذر موجود در عرصه شده و موجب کاهش زادآوری دانه زاد می شود. از طرفی با خروج بذر درختان از اکوسیستم غذای حیوانات کاهش می یابد. بنابراین برداشت بذر درختان بلوط سبب کاهش پایداری و زادآوری جنگل می شود. براساس یافته های پژوهش ضرورت دارد در زمینه برداشت بذر درختان بلوط برنامه ریزی جامع و مدون صورت گیرد. تدوین شیوه نامه فنی جمع آوری بذر درختان بلوط و باقی گذاشتن درصدی از بذور (برای استقرار زادآوری جنگل ) ضرورت دارد.

بذر برودار، احیاء و توسعه جنگل ، شهرستان بانه ، شیوهنامه فنی ، مصرف دام