پدرام علی موسی زاده - گروه گیاهپزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی منابع طبیعی گرگان ایران
سیدجواد صانعی - گروه گیاهپزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی منابع طبیعی گرگان ایران

برنج یکی از مهم ترین غذاهای اصلی مردم جهان محسوب می شود که تولید آن تحت تاثیر عوامل مختلف قرار می گیرد. در بین عوامل زنده، بیماری لکه قهوه ای برنج که توسط Bipolaris spicifera ایجاد می شود از بیماری های جدی این محصول می باشد. دراین مطالعه سه جدایه از B. spicifera برای وجود پدیده هورمسیس در دزهای زیر ممانعت کنندگی متیل تیوفانات بررسی شدند. رشد ریسه ای و جوانه زنی اسپور هر جدایه بر روی محیط کشت سیب زمینی دکستروز آگار واجد دزهای مختلف متیل تیوفانات صفر تا ۶۰۰ میلی گرم در لیتر بررسی گردید. نتایج نشان داد که جدایه های از نظر میانگین طول و عرض اسپور اختلاف معنی دار داشتند، اما از نظر نرخ رشد شعاعی ریسه بر روی محیط کشت سیب زمینی دکستروز آگار فاقد اختلاف معنی دار بودند. رشد ریسه و جوانه زنی اسپور جدایه های B. spicifera در حضور متیل تیوفانات کاهش می یافت و افزایش در بیمار گرکش با ممانعت بیشتر رشد ریسه و جوانه زنی اسپور همراه بود. برای پیش بینی میزان ممانعت از رشد ریسه و جوانه زنی اسپور در دزهای مختلف متیل تیوفانات از منحنی لگ - لجستیک سه پارامتری استفاده شد. در این رابطه، واکنش سه جدایه B. spicifera در دزهای پایین متیل تیوفانات متفاوت بوده است. و براساس منحنی برین - کوزینز ۵ پارامتری در دو جدایه رفتار هرومتیک مشاهده شد. نتایج مربوط به تاثیر زمان و دزهای مختلف متیل تیوفانات بر رشد قطری پرگنه با استفاده ازمدل سطح پاسخ و بر اساس طرح مرکب مرکزی به صورت معادله درجه دوم محاسبه گردید. بررسی تغییرات ریخت شناسی ریسه و تولید اسپور در دزهای مختلف متیل تیوفانات نشان داد که با افزایش دز سم از میزان تولید اسپور کاسته می شود اسپورهای تولید شده در دزهای پایین منیل تیوفانات به صورت دو سلولی برخلاف اسپورهای چهار سلولی در شاهد مشاهده شدند. تورم سلولی در بخش های مختلف ریسه های بی رنگ و پیچش نوک ریسه از تغییرات دیگر ریخت شناسی ریسه در دزهای مختلف قارچ کش بوده است.

بیماری لکه قهوه ای برنج، قارچ کش، مدل برین - کوزینز، مدل های لگاریتمی لجستیک، هورمسیس