ثریا رستمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مرکز مطالعات سنجش از دور و GIS، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، ایران
بابک میرباقری - استادیار مرکز مطالعات سنجش از دور و GIS ، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، ایران
علی اکبر متکان - استاد مرکز مطالعات سنجش از دور و GIS ، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، ا یران

با توجه به قابلیت تکنیکهای داده کاوی، کاربرد آنها در رشته های مختلف مهندسی و علوم زمین گسترش فراوانی داشته است. در سالهای اخیر استفاده از داده کاوی مکانی به عنوان فناوری نوپای کشف دانش و الگوهای پنهان در پایگاه داده مکانی به ویژه برای بهبود عملکرد مدیریت سکونتگاه ها افزایش یافته است. هدف مقاله حاضر، بکارگیری قوانین انجمنی به عنوان یکی از روشهای داده کاوی در تحلیل رشد سکونتگاه های شهری و روستایی در دوره زمانی ۱۳۸۰ تا ۱۴۰۰ در حریم جنوبی کلان شهر تهران است. برای این منظور با استفاده از سامانه Google Earth Engine تصاویر مربوط به سالهای ۱۳۸۰ و ۱۴۰۰ پردازش و نقشه های کاربری اراضی برای هر دوره تهیه شد. سپس معیارهای فاصله از اراضی شهری و روستایی، فاصله از کاربری صنعتی، فاصله از معابر و وضعیت کاربری در سال ۱۳۸۰، برای استخراج قوانین انجمنی تولید شد. با استفاده از این معیارها و با توجه به هدف پژوهش، قوانین انجمنی قابل قبول مرتبط با تغییرات سکونتگاه ها استخراج و در نهایت نقشه احتمال رشد سکونتگاه های شهری و روستایی با استفاده از شاخص اطمینان قوانین انجمنی تولید شد. از جمله مهمترین نتایج بدست آمده از استخراج قوانین انجمنی، احتمال بالای تغییر اراضی کشاورزی اطراف سکونتگاه های موجود به اراضی شهری و روستایی است .

رشد سکونتگاه های شهری و روستایی، حریم جنوبی کلان شهر تهران، داده کاوی مکانی، قوانین انجمنی