سامان قادری - استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
زهرا بیرانوند - کارشناس ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

یکی از مهمترین عوامل موثر بر نوسانات نرخ ارز، جانشینی پول ناشی از دلاری شدن اقتصاد است جانشینی پول، پدیده رایج در کشورهای در حال توسعه است. هدف مطالعه حاضر بررسی اثر نامتقارن جانشینی پول بر نوسانات نرخ ارز در ایران می باشد. در این راستا از داده های فصلی اقتصاد ایران طی دوره زمانی۱۳۶۹-۱۴۰۰ با بکارگیری روش آزمون کرانه ها و خودرگرسیونی با وقفه های توزیعی و روش چرخشی مارکوف استفاده شده است. بر اساس نتایج تخمین مدل خودرگرسیون چرخشی مارکوف دو رژیمه مدل (MSIH(۲)-AR(۲)) به عنوان مدل بهینه انتخاب شد.همچنین در اندازه گیری حجم پول به دلیل نقش مهم تعریف حجم پول از کل‎ های پولی جمع ساده و دیویژیا استفاده شده است. علاوه براین، نتایج نشان میدهد که کل های پولی دیویژیا در مقایسه با جمع ساده در بیان نامتقارنی ها شاخص مناسب‎تری است. همچنین جانشینی پول در رژیم کم نوسان اثر منفی بر نوسانات نرخ ارز داشته اما در رژیم پرنوسان، اثر جانشینی پول مثبت و معنادار ارزیابی شد که نشان از عدم تقارن اثر جانشینی پول بر نوسانات نرخ ارز در رژیم های مختلف ارزی است و اثر نامتقارن جانشینی پول بر نوسانات نرخ ارز مورد تایید قرار می گیرد.

جانشینی پول, نوسانات نرخ ارز, کل های پولی جمع ساده, کل های پولی دیویژیا, روش چرخشی مارکوف :JEL طبقه بندی E۴۲, E۵۸, E۳۱, C۲۲