محمد اقدم قزلقیه - کارشناس ارشد برنامه ریزی حمل ونقل، دانشکده مهندسی عمران و محی طزیست، دانشگاه تربیت مدرس
محمود صفارزاده - استاد گروه برنامه ریزی حمل ونقل، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس
سیدعلی نجدی حجازی - کارشناس ارشد مهندسی آب، گروه مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

از دیرباز، زیرساخت های حمل ونقلی ازجمله فرودگاه ها، یکی از مهمترین دارایی ها برای هر کشوری بوده اند. آگاهی ازاهمیت هر یک از تسهیلات فرودگاهی می تواند در ارزیابی ها، تصمیم گیری ها و خط مشی مدیریت ریسک، نقشی حائزاهمیت داشته باشد و شرایط پایداری را در مراقع بحرانی رقم زند. این پژوهش به ارزیابی تسهیلات فرودگاهی از منظراهمیت دارایی های موجود در فرودگاه ها پرداخته است. برای این منظور، ارزیابی و رتبه بندی دارایی ها بر اساس چهارمعیار ارزش سرمایه ای، ارزش عملکردی، دامنه اثر، میزان انحصار یا امکان جوایگزینی و سیزده گزینه، مورد پژوهشقرار گرفته است. دو روش AHP و AHP فازی با داده های حاصل ازنظر تعداد قابل قبولی از خبرگان و طراحان حوزه فرودگاهی مورد استفاده قرار گرفته و نتایج نهایی آنها، با روش ادغام (کپ لند) ارزیابی گردیده است. نتایج نشانمی دهد، حفظ شاخص عملکردی دارایی ها و همچنین اتخاذ اقدامات از پیش تعیین شده بجهت جایگزینی تسهیلات وتجهیزات در مواقع بحرانی باید در اولویت نخست سیاستگذاران، مدیران و طراحان حوزه فرودگاهی قرار گیرد. از دیگرنتایج حاصله، برج مراقبت (۱۱.۷ درصد)، پایانه مسافری (۱۰.۵ درصد)، باند پرواز (۹.۴ درصد) به ترتیب در رتبه هایاول تا سرم و آشیانه هواپیما (۶ درصد)، پایانه تشریفاتی (۵.۲ درصد) و پروازگاه هلیکوپتر (۳.۳ درصد) به ترتیب دررتبه های یازدهم تا سیزدهم قرار گرفته اند. دارایی های با رتبه های بالا، باید از الزامات حائز اهمیتی از حیث موضوعاتبحرانی، کاهش خطرپذیری، افزایش قابلیت اطمینان و تاب آوری در طراحی ها برخوردار باشند، زیرا از بین رفتن اینتسهیلات به منزله تهدید و اختلال در شبکه فرودگاهی و کاهش عملکرد فرودگاه در مواقع بحرانی خواهد برد.

فرودگاه ، تسهیلات ، تحلیل سلسله مراتبی ، آسیب ، تاب آوری