لاله کاظمی میرکی - دانشگاه بیرجند، دانشکده هنر، گروه فرش
حسین بارانی - دانشگاه بیرجند، دانشکده هنر، گروه فرش
سمانه خالقی - دانشگاه بیرجند، دانشکده هنر، گروه فرش

کاربرد رنگزاهای طبیعی به دلیل حفظ سلامت انسان، توسعه و احیای زمین های بایر و کشت گیاهانی صنعتی،ایجاد اشتغال، کاهش آلودگی های شیمیایی و صرفه جویی ارزی و ارزش صادراتی می تواند جایگزین مناسبیبرای مواد رنگزای سمی شده که علاوه بر دوستدار محیط زیست بودن دارای توجیه اقتصادی نیز می باشند. دراین پژوهش از بخش های مختلف گیاه از قبیل برگ، میوه و ریشه گیاه دافنه برای رنگرزی کلاف نخ پشمیاستفاده شده است و ویژگی های رنگرزی کلاف پشمی در شرایط مختلف رنگرزی مورد ارزیابی قرار گرفت. تاثیردما رنگرزی، غلظت دندانه، غلظت ماده رنگزا، pH حمام رنگرزی و مدت زمان رنگرزی بر قدرت رنگی و ویژگیهای رنگی کلاف نخ پشمی رنگرزی شده مورد ارزیابی و فرآیند رنگرزی براساس بیشترین قدرت رنگی بهینهشد. دمای رنگرزی، غلظت دندانه و غلظت ماده رنگزا بر قدرت رنگی دارای تاثیر معناداری بود و سبب جذبرنگ بیشتری می شود ولی خلوص شید رنگی صرفا به مقدار غلظت دندانه وابسته است. با استفاده از دندانه هایمختلف شیدهای رنگی از قبیل زرد (دندانه قلع)، سبزتیره (دندانه آهن) و سبز روشن (دندانه مس) بدست آمد.برگ و ریشه گیاه دارای ثبات رنگی خوبی بوده ولی میوه گیاه دارای کمترین ثبات رنگی می باشد. همچنینتست ضدباکتری روی قسمت های مختلف گیاه دافنه انجام شد که بیشترین خاصیت ضدباکتری مربوط بهقسمت برگ این گیاه می باشد.

دافنه فارس، قدرت رنگی، نخ پشمی، ثبات رنگی، ضدباکتری