حمید سرخیل - دانشکده علوم زمین- دانشگاه خوارزمی
پریسا ترابی - مهندسی شیمی- دانشکده محیط زیست
حسین حسنی - دانشکده مهندسی معدن- دانشگاه صنعتی امیرکبیر

فعالیت های اکتشاف، استخراج و بهره برداری نفت و گاز همواره مخاطرات زیست محیطی به همراه دارد. در این پژوهش به شناسایی، ارزیابی و مدل سازی ریسک های زیست محیطی بر اساس فعالیت های صورت گرفته دریکی از میدان های هیدروکربنی جنوب ایران، یعنی میدان هیدروکربنی تابناک پرداخته شده است. در این تحقیق با استفاده روش ردیابی انرژی و تجزیه تحلیل حفاظ ها انواع انرژی هایی که پتانسیل ایجاد حادثه رادارند در تمامی فعالیت ها، شناسایی شده و با بهره گیری از مستندات علمی و نظرات کارشناسی، اولویت دهی به ریسک انجام شده و کار برگ های روش ردیابی انرژی و تجزیه تحلیل حفاظ ها، تکمیل گردید. پس از شناسایی دقیق ریسک ها و ارتباط بین ریسک های زیست محیطی این حوزه، از منظر رها شدن انرژی های ناخواسته، با استفاده از نرم افزار نتیکا مدل سازی ریسک انجام پذیرفت. بر اساس اولویت بندی ریسک های زیست محیطی شناسایی شده، %۶۶ ریسک با اولویت غیرقابل قبول و نامطلوب یافت شد درحالی که تنها ۳۴% از ریسک های ناشی از این فعالیت ها به عنوان کم خطر برای محیط زیست قابل قبول می باشند. فعالیت های حفاری و پالایش نفت و گاز به علت آلودگی ناشی از گل حفاری و پساب آلوده حاصل از پالایشگاه ها به عنوان پرمخاطره ترین فعالیت های صنعت نفت برای محیط زیست شناسایی شدند. با توجه به یافته های این پژوهش درصد قابل توجهی از ریسک های شناسایی شده برای محیط زیست مخاطره آمیز بوده که منجر به انواع آلودگی خاک، آب، هوا و صوتی می گردد که اقدامات کنترلی قابل توجهی برای پیشگیری و برطرف سازی این ریسک ها تعبیه نشده است. بنابراین اثرات مخرب و زیان بار آن قابل انتظار است که برای حذف آن ها باید اقدامات موثری انجام گیرد.

استخراج نفت و گاز, بهره برداری نفت و گاز, ردیابی انرژی و تجزیه تحلیل حفاظ ها, میدان هیدروکربنی تابناک