ساناز دهکردی خدادادی - دانشجوی دکتری تخصصی پژوهش هنر، واحد بین الملل کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران
ابوالفضل داودی رکن آبادی - گروه طراحی پارچه و لباس، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی ، یزد، ایران
ابولقاسم دادور - گروه فلسفه هنر، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران
محمدرضا شریف زاده - گروه فلسفه هنر، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

مسجد مدرسه "سپهسالار" بهترین و آخرین نمونه به جای مانده از معماری دوره قاجاریه میباشد، که از دو بخش، شامل مسجد و مدرسه، تشکیل شده و این مجموعه توسط امین خان ملقب به "سپهسالار" احداث شده است. در مجموعه "سپهسالار" شاهد به کارگیری زنجیرهای در زمینه کاشیکاری ، نقاشی، کتیبه نگاری، گچبری و هنرهای مرتبط در دوره قاجار میباشیم. در بنای مسجد "سپهسالار کاشیهای خوشنویسی شده بسیاری وجود دارد، مسجد "سپهسالار" را میتوان یکی از مهم ترین مساجد دوره قاجار در شهر تهران دانست. در این مقاله تلاش شده است ویژگیهای معماری مسجد - مدرسه "سپهسالار" بررسی شود . بنابراین، تاریخچه، نقش کلی بنا، عناصر فضایی کارکردی و شیوه های تزیینی به کار رفته در این مسجد - مدرسه به تفکیک و با نگاهی توصیفی- تحلیلی مطالعه و ارزیابی شده است. آنچه در این پژوهش مورد مطالعه قرار میگیرد. بنابراین پرسشهای این پژوهش به این ترتیب است: -۱ کاشی به چه صورت کار شده است؟ -۲ در کاشیکاریهای مسجد "سپهسالار" چه موضوعاتی تصویر شده است؟ -۳ کاشیکاریهای مسجد "سپهسالار" چگونه است؟ روش تحقیق صورت گرفته، توصیفی - تحلیلی است و روش گردآوری اطلاعات، اسنادی کتابخانه ای با توجه به منابع مکتوب و تصاویری از کاشی های مسجد "سپهسالار" است. در نهایت چنین نتیجه گرفته میشود، که با توجه به اهمیت دین اسلام در این زمان شاهد رشد کاشیکاری آیات دینی در بناهای معماری بوده و همچنین کاشیهای به کار رفته در بنای "سپهسالار" ارزش هنری و معنوی داشته و نمایانگر پیشینه فرهنگی و مذهبی مردم این سرزمین است

قاجار، سپهسالار، کاشیکاری، خوشنویسی، مسجد