سید صفا حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک بیوسیستم، دانشگاه فناوری کشاورزی (ابوریحان) دانشگاه تهران
محمدحسین کیانمهر - استاد گروه فنی کشاورزی، دانشگاه فناوری کشاورزی (ابوریحان) دانشگاه تهران
علی فدوی - استاد گروه صنایع غذایی، دانشگاه فناوری کشاورزی (ابوریحان) دانشگاه تهران
اکبر عرب حسینی - استاد گروه فنی کشاورزی، دانشگاه فناوری کشاورزی (ابوریحان) دانشگاه تهران
زهرا نعمتی - دانشجوی دکتری مکانیک بیوسیستم، دانشگاه فناوری کشاورزی (ابوریحان) دانشگاه تهران
سید محمد موثق - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک بیوسیستم، دانشگاه فناوری کشاورزی (ابوریحان) دانشگاه تهران

با توجه به رشد جمعیت و افزایش تقاضای غذایی، واحدهای پرورش قارچ به صورت روزافزون در حال افزایشمیباشند و به تبع آن تولید پسماند کمپوست قارچ افزایش می یابد به شکلی که طبق پیش بینی ها مقدار پسماند این بخشدر ایران تا سال ۱۴۰۴ به بیش از ۵۰۰ هزار تن در سال خواهد رسید که در صورت عدم مدیریت صحیح، خود می تواندمشکلات اساسی به وجود آورد. فرآوری و بهبود خصوصیات این نوع پسماند به منظور استفاده به عنوان بستر کشتضروری می باشد. هدف این مطالعه، مدل سازی، بهینه سازی و بهبود خصوصیات فیزیکی و شیمیایی پسماند کمپوستقارچ جهت بازگشت مجدد به چرخه استفاده می باشد که می بایست در چند مرحله فرآیند شستشو، فرآیند ازن دهی و اصلاح خصوصیات فیزیکی انجام شود. جهت بررسی عوامل موثر در مرحله ازن دهی از روش سطح پاسخ RSM در قالب طرح مرکب مرکزی CCD و از طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و آزمون t-Student در نرم افزار آماری SPSS برای مقایسه نتایج بدست آمده استفاده شد. با فرآیند شستشو میزان شوری پسماند کمپوست قارچ تا کمتر از ۵ میلی زیمنس بر سانتی متر کاهش یافت. همچنین طی فرآیند ازن دهی اثرات دو عامل زمان ماند ۱۰،۲۰ و ۳۰ دقیقه و محتوای رطوبت ۲۰،۴۰ و ۶۰ درصد بر پایه ی تر بر پاسخ PH بررسی شد و در شرایط بهینه کاهش معنی داری در PH از ۸/۶ به ۷ نسبت به نمونه بدون پیش فرآوری مشاهده شد. همچنین برخی خصوصیات از قبیل میزان لیگنین، خاکستر و موادآلی، رطوبت پذیری، ظرفیت نگهداری آب و چگالی طبق استانداردهای موجود اندازه گیری و با کوکوپیت به عنوان یک بستر وارداتی پرکاربرد مقایسه شد. همچنین در نمونه بهینه بهبود عملکرد در طول ارتفاع کل گیاه ۶۰ درصد، طولساقه ۵۷ درصد و طول ریشه ۶۵ درصد نسبت به نمونه بدون پیشفرآوری مشاهده شد. از نتایج پژوهش حاضر میتوان نتیجه گرفت که فرآیند ازندهی شرایط رشد گیاه را با کاهش میزان PH پسماند کمپوست قارچ فراهم نموده و با توجه به اینکه می تواند فرآیندی قابل انجام در فشار و دمای محیط، مدت زمان کوتاه پیش فرآوری و هزینه پایین،فرایندی بسیار مفید باشد و به عنوان یک فن آوری پایدار برای فرآوری پسماند کمپوست قارچ استفاده شود..

بستر کشت، پسماند کمپوست قارچ، پیش فرآوری ازن دهی، لیگنین