داوود رحیمی منفرد - دانشآموخته کارشناسی ارشد زراعت، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
محسن سعیدی - عضو هیات علمی، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
سعید جلالی هنرمند - عضو هیات علمی، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

این تحقیق به منظور مقایسه اثر محلول پاشی غلظتهای مختلف کودهای رایج و نانو ذره آهن، بور و روی بر عملکرد و اجزاء آن در نخود، به صورت کشت دیم در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه رازی در سال زراعی ۱۳۹۸- ۹۹ به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمار مورد بررسی در این تحقیق کودهای نانو ذره آهن، روی و بور در غلظتهای صفر، دو، چهار و هشت گرم در لیتر و فرمهای ترکیبی دوگانه و سه گانه آنها و تیمار کود رایج آهن و روی در غظتهای صفر، دو، چهار و هشت گرم در لیتر بود. در بین گروه های مختلف کودی، تیمار آهن روی بور نانوذره بیشترین اثر مثبت را بر صفات زراعی مورد بررسی داشت. در این شرایط بیشترین عملکرد دانه به میزان ۱۱۹۶ کیلوگرم در هکتار مربوط به گروه سهگانه و کمترین عملکرد دانه نیز با ۸۱۴ کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار شاهد بود. هر چه بر غلظت کودها افزوده شد، مقدار عملکرد دانه نسبت به تیمار شاهد بیشترافزایش یافت. بیشترین میزان عملکرد دانه در شرایط کاربرد سه گانه کودهای نانو ذره و در غلظت هشت گرم در لیتر به میزان ۱۳۹۲ کیلوگرم در هکتار حاصل شد . به طور کلی و به ترتیب بیشترین اثر مثبت معنیدار بر صفات مورد بررسی مربوط به کاربرد سه گانه، دو گانه و سپس کاربرد جداگانه کودهای ریزمغذی بود. با توجه به نتایج به دست آمده کابرد غلظت هشت گرم در لیتر تیمار آهن روی بور بیشترین اثر مثبت و معنیدار را داشت. با توجه به افزایش معنیدار عملکرد دانه در شرایط اعمال تیمارهای کودی، به نظر میرسد کمبود معنیدار فرم قابل جذب آهن، روی و بور در محلول خاک مورد بررسی وجود دارد.

آهن، بور، رقم سعید، روی، وزن صد دانه