یاسر سبزواری - گروه مهندسی آب، دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
عباس پارسایی - گروه سازه های آبی، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران
امیرحمزه حقی ابی - استاد گروه مهندسی علوم آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان دکترای تخصصی / مهندسی آب و سازه های آبی

محاسبه و تخمین تبخیر و تعرق یکی از مهمترین پارامترهای مدیریت آب در پروژه های مهندسی کشاورزی است. هدف از این مطالعه ارزیابی مدل­های برنامه­ریزی­بیان­ژن، دسته­بندی­گروهی­داده­ها و اسپلاین­تطبیقی­چندگانه در برآورد تبخیر-تعرق­مرجع ایستگاه الیگودرز است. بدین­منظور از اطلاعات روزانه مربوط به دوره زمانی ۲۵ ساله (۲۰۱۷-۱۹۹۳)  منطقه الیگودرز واقع درشرق استان لرستان استفاده شد. ۸۰ درصد داده­ها برای آموزش و ۲۰ درصد مابقی آنها برای آزمون مدل­ها در نظر گرفته­شد. براساس رگرسیون گام­به­گام درجه حرارت حداکثر دارای بیشترین تاثیر بر تبخیر-تعرق مرجع است. نتایج مدل­سازی نشان داد تنها با داشتن درجه حرارت ماکزیمم و سرعت متوسط باد می­توان تبخیر-تعرق را در الیگودرز برآورد کرد. با این دو متغیر و استفاده از مدل برنامه­ریزی­بیان­ژن با دقت ۹۳/۰=  و (mm/day) ۸۴/۰=RMSE، با مدل اسپلاین­تطبیقی­چندگانه هم با دقت ۹۶/۰= و (mm/day) ۶۳/۰=RMSE و با مدل دسته­بندی­گروهی داده­ها با دقت ۹۶/۰=  و (mm/day) ۶۳/۰=RMSE، تبخیر و تعرق مرجع را برآورد نمود. مقایسه عملکرد مدل­ها نشان داد که مدل اسپلاین تطبیقی چندگانه با مقدار ضریب نش به میزان ۹۶۳/۰ در مرحله آموزش و ۹۶۲/۰ در مرحله آزمون، عملکرد بهتری نسبت به سایر مدل­ها داشته است.

اسپلاین تطبیقی چندگانه, برنامه ریزی بیان ژن, دسته بندی گروهی داده ها, رگرسیون گام به گام, مدیریت آبیاری