منصور حسین پور میزاب - دانشجوی دکترای هنرهای اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز.ایران.
مهدی محمدزاده - استاد گروه هنرهای صناعی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.
الله شکر اسداللهی - استاد گروه ادبیات و زبان های خارجی، انشگاه تبریز، تبریز، ایران.

مطالعه نگاره­های شاهنامه بزرگ ایلخانی، صرفا با تکیه بر متن ادبی شاهنامه، در برخی موارد، درک چندان درستی از نشانه­های موجود در نگاره­های مذکور را به دنبال نداشته است. شاهنامه فردوسی، یک متن ادبی، با محوریت زبان شعری و متعلق به گفتمان ایرانی است؛ درصورتی که شاهنامه بزرگ ایلخانی، یک متن هنری، با محوریت زبان تصویر و متعلق به گفتمان ایلخانی است. تحلیل نگاره­های شاهنامه بزرگ بهتر است براساس سپهرنشانه ایران دوره ایلخانی صورت بگیرد؛ آن سپهر نشانه­ای که روایت­های شاهنامه را به عنوان «نه­متن» وارد «متن» تصویری نگارگری ایلخانی کرده است. این پژوهش با رویکرد نشانه­شناسی فرهنگی یوری لوتمان و به روش توصیفی– تحلیلی انجام شده است. اصلی­ترین یافته پژوهش حاضر این است که سفید، رنگ مقدس خدای اولگئن (خدای آفریننده) در شمنیسم و اساطیر ترکی - مغولی است؛ به همین دلیل در فرهنگ ترکی- مغولی، فقط حاکمان و در مرحله بعدی شمن­ها، بر اسب سفید سوار می­شده­اند و بقیه افراد حق استفاده از آن را نداشته­اند. بنابراین در مصورسازی روایت­های شاهنامه فردوسی، تحت تاثیر سپهر نشانه­ای دوره ایلخانی، حاکمان را سوار بر اسب سفید، نشان داده­اند. هرچند حاکمان سوار بر اسب­ با رنگ­های دیگر نیز می­شدند.اهداف پژوهش:مطالعه دلایل استفاده رنگ سفید برای اسب حاکمان و سلاطین در نگاره­ های شاهنامه بزرگ ایلخانی براساس سپهر نشانه­ای دوره ایلخانی.شناخت ارتباط رنگ سفید مورداستفاده برای اسب در نگاره­­های شاهنامه بزرگ ایلخانی با اساطیر ترکی-مغولی و شمنیسم.سوالات پژوهش:علت کاربرد رنگ سفید برای اسب حاکمان و سلاطین در نگاره های شاهنامه بزرگ مغول چیست؟کاربرد رنگ سفید برای اسب های نگاره های شاهنامه بزرگ ایلخانی چه ارتباطی با اساطیر ترکی-مغولی و شمنیسم دارد؟

نشانه شناسی فرهنگی, شاهنامه بزرگ, ایلخانی, اسب سفید, شمنیسم