فاطمه نژاد حبیب وش - گروه زیست شناسی- دانشکده علوم- دانشگاه ارومیه
ارسلان پیروش - دانش آموخته گروه گیاهان دارویی، مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه
علی حیدرزاده - دانش آموخته گروه زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران.

با هدف بررسی اثر محلول پاشی با کلات و نانوکلات آهن بر ترکیبات اسیدچرب کلزا ((Brassica napus رقم هایولا، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در سال ۱۳۹۷ انجام گرفت. عوامل مورد بررسی شامل غلظتهای مختلف آهن به صورت ترکیبات کلات و نانوکلات آهن در هفت سطح (آب مقطر (شاهد)، یک، دو و سه گرم در لیتر کلات آهن و یک، دو و سه گرم در لیتر نانوکلات آهن) و زمان محلول‎پاشی در دو سطح (مرحله رویشی و شروع گلدهی) بود. نتایج نشان داد که صفت درصد روغن، تحت تاثیر کاربرد کود آهن با غلظت­های مختلف آهن (کلات آهن و نانو کلات آهن) و زمان مصرف آن قرار گرفت، به استثنای غلظت یک گرم در لیتر کود کلات آهن که زمان مصرف کود، تاثیری بر درصد روغن کلزا نداشت. تیمار یک گرم در لیتر کلات آهن در مرحله رشد رویشی و همچنین شروع گلدهی (محلول پاشی با تاخیر)، تیمار برتر جهت افزایش درصد روغن کلزا بودند، به طوری که باعث افزایش به ترتیب ۷۷ و ۷۵ درصدی میزان روغن نسبت به تیمار شاهد شدند. بیشترین مقدار سیس-۹- اولئیک اسید، با کاربرد یک و دو گرم در لیتر کلات آهن در مرحله رویشی (۳/۵۴ و ۴/۳۵ درصد افزایش نسبت به شاهد) مشاهده شد. تیمار یک و دو گرم کلات آهن در مرحله رشد رویشی، تیمار برتر جهت افزایش میزان اسید لینولئیک (به ترتیب ۶۲/۱۱ و ۵۵/۱۲ درصد افزایش نسبت به شاهد) بود. بیشترین میزان اسید پالمیتیک، به محلول پاشی دو گرم در لیتر نانوکلات آهن در مرحله رشد رویشی و سه گرم در لیتر نانوکلات آهن در مرحله شروع گلدهی (به ترتیب با ۳/۵ و ۵/۴ درصد افزایش نسبت به شاهد) بود. طبق نتایج این تحقیق، جهت افزایش اسیدهای چرب غیر اشباع مانند اسید اولئیک و اسید لینولئیک، محلول پاشی کود آهن به فرم کلاته و در مرحله رویشی توصیه می شود.

اسیدچرب, اسید لینولییک, تیره شب بو, نانو کود