امیر کلاهی - Department of Agronomy and plant breeding, Khorramabad branch, Islamic Azad University, Khorramabad, Iran
مسعود رفیعی - Crop and Horticultural Science Research Department, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREO, Khorramabad, Iran
علی خورگامی - Department of Agronomy and plant breeding, Khorramabad branch, Islamic Azad University, Khorramabad, Iran
کاظم طالشی - Department of Agronomy and plant breeding, Khorramabad branch, Islamic Azad University, Khorramabad, Iran

به منظور بررسی اثر کود تلفیقی دامی - شیمیایی و زئولیت بر خصوصیات بیوشیمیایی دو رقم لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.)، آزمایشی فاکتوریل با سه عامل در قالب طرح پایه بلوک­های کاملا تصادفی با سه تکرار در بهار سالهای ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ در شرایط اقلیمی شهرستان ازنا در استان لرستان اجرا شد. عامل رقم شامل دو رقم گلی (رونده) و اختر (ایستاده)؛ عامل کود تلفیقی دامی - شیمیایی در پنج سطح شامل ۰:۱۰۰، ۲۵:۷۵، ۵۰:۵۰، ۷۵:۲۵ و ۱۰۰:۰ دامی:شیمیایی و عامل زئولیت در چهار سطح شامل عدم مصرف زئولیت و مصرف ۳، ۶ و ۹ تن در هکتار زئولیت بود. کود دامی از منبع کود گوسفندی پوسیده و کود شیمیایی از منبع اوره بود.  نتایج نشان داد که با افزایش مصرف زئولیت از میزان پرولین اندام هوایی کاسته و بر میزان عملکرد دانه (۲۱۹۹ کیلوگرم در هکتار) افزوده شد. در هر دو رقم گلی و اختر، بیشترین میزان آهن اندام هوائی (به­ترتیب ۳۷۵ و ۴۰۳ میلی­گرم بر کیلوگرم)، آهن دانه (به­ترتیب ۱۰۲ و ۱۱۱ میلی­گرم بر کیلوگرم) و عملکرد دانه (به­ترتیب ۲۳۴۱ و ۲۶۳۰ کیلوگرم در هکتار) از تیمار ۵۰:۵۰ دامی:شیمیایی و شش تن در هکتار زئولیت بدست آمد، ولی بیشترین میزان پتاسیم اندام هوایی (به­ترتیب ۴۰/۱ و ۳۹/۱ درصد) در رقم گلی از تیمار صفر:۱۰۰ دامی:شیمیایی و عدم مصرف زئولیت؛ در­حالی­که در رقم اختر، از تیمار صفر:۱۰۰ دامی:شیمیایی و شش تن در هکتار زئولیت حاصل شد. در مجموع، رقم اختر همراه با مصرف کود تلفیقی ۵۰:۵۰ دامی:شیمیایی و شش تن در هکتار زئولیت جهت دست­یابی به حداکثر عملکرد دانه و غنی­سازی دانه قابل توصیه است.

Grain protein, Essential elements, Osmotic regulation, Proline, Seed enrichment, پروتئین دانه, پرولین, عناصر ضروری, تنظیم اسمزی, غنی سازی