محمد طهماسبی کریم آبادی - Department of Horticultural Science, Faculty of Agriculture, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Iran
محمدرضا صالحی سلمی - Department of Horticultural Science, Faculty of Agriculture, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Iran
بابک پاکدامن سردرود - Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Iran

نرگس شیراز، گونه زینتی مناسبی برای کاشت در هوای آزاد است. بخش­های جنوبی از جمله استان خوزستان، یکی از مهمترین مناطق تولیدی این گل در زمستان است. با این وجود خاک مورد استفاده نیاز به اصلاح بافت دارد. به­منظور بررسی اثرات بستر کشت به­همراه تلقیح قارچ اندوفیت ریشه S. indica بر عملکرد نرگس، آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در هفت تکرار انجام شد. در این پژوهش از چهار بستر کشت (خاک زارعی ۱۰۰ %؛ خاک زارعی ۷۵ %+ ماسه ۲۵ %؛ خاک زارعی ۵۰ %+ ماسه ۵۰ %؛ خاک زارعی ۲۵ %+ ماسه ۷۵ %) به­عنوان فاکتور اول، تلقیح و عدم تلقیح قارچ S. indica به­عنوان فاکتور دوم استفاده شد. براساس یافته­های پژوهش، قارچ S. indica سبب افزایش ویژگی­های قطر بزرگ­ترین گلچه (۱۰۴ %)، تعداد گلچه (۱۲۱ %)، طول ساقه گلدهنده (۱۱۴ %)، عمرگلجای (۱۳۷ %)، کلروفیل کل (۱۱۸ %)، کارتنوئید (۱۱۳ %) و کاهش قطر ساقه گلدهنده (۸۴ %)، فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز (۷۶ %) نسبت به شاهد (عدم تلقیح) شد. همچنین مشخص شد که بستر کشت خاک زارعی ۷۵ %+ ماسه ۲۵ % بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص­های قطر بزرگ­ترین گلچه، تعداد گلچه، قطر و طول ساقه گلدهنده، عمرگلجای، کلروفیل کل و کارتنوئید داشت. برهمکنش دو فاکتور نشان داد که بسترهای کشت خاک زارعی ۷۵ %+ ماسه ۲۵%؛ خاک زارعی ۵۰ %+ ماسه۵۰ % تلقیح شده با S. indica مناسب­ترین تیمار جهت پرورش نرگس بودند. باتوجه به اثر ماسه در تیمارهای مختلف که سبب تغییر بافت خاک زراعی شد، می­توان بیان داشت با آنکه نرگس در خاک زراعی خوزستان رشد نسبتا خوبی داشت، اما برای تولید گل­بریده با کیفیت، نیاز به افزودن ماسه جهت تخلخل بیشتر است. از سوی دیگر بر مبنای نتایج به­دست آمده از این بررسی می­توان گفت که بین ویژگی بافت و تلقیح قارچ بر عمر گلجایی، تلقیح در درجه اول اهمیت قرار داشت. از این­رو با توجه به نتایج، افزودن ۲۵ % ماسه و تلقیح قارچ با خاک زراعی، برای تولید گل بریده نرگس توصیه می­شود. ضمن آنکه پیشنهاد می­شود در پژوهش­های آینده به تاثیر این بستر و تلقیح قارچ بر میزان نگهداری آب و کاهش اثرات شوری توجه گردد.

Bulb, Cut-Flower, Microorganism, Symbiont, Piriformospora, Tropical, اندوفیت, سوخ, گرمسیری, گل بریده, همزیست, میکروارگانیسم