هومن رحمتی هولاسو - گروه بهداشت و بیماری های آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
امین مرندی - گروه بهداشت و بیماری های آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
حسینعلی ابراهیم زاده موسوی - گروه بهداشت و بیماری های آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
امیرپارسا عزیزی - دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

ماهیان خاویاری یا تاس ماهیان از ارزشمندترین گونه ­های آبزیان در سراسر جهان به شمار رفته و از دیدگاه تجاری و اقتصادی از اهمیت به سزایی برخوردارند. انگل ترماتود منوژن دیکلی­بوتریوم آرماتوم یکی از انگل­ هایی به ­شمار می ­رود که نسبت به میزبان خود اختصاصیت داشته و متعاقب تهاجم به میزبان، سبب بروز علائمی نظیر اختلال در سیستم تنفسی، آسیب ­های متعدد آبششی، کاهش تحرک، شنای سطحی، بلعیدن حباب­ های هوا در نزدیکی سطح آب و تلفات مداوم در ماهیان خاویاری سیبری می­ گردد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی عوامل تلفات در ماهیان خاویاری سیبری مزارع پرورشی ماهیان خاویاری استان­ های قم و مازندران بود. در این مطالعه، ۲۰ عدد ماهی خاویاری سیبری با اندازه ۸۰ الی ۹۰ سانتی ­متری در طی ماه­ های اردیبهشت و شهریور سال ۱۳۹۹ از مزارع پرورشی ماهیان خاویاری به کلینیک آبزیان دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران ارجاع شده و از لحاظ ویژگی­ ها و خصوصیات ظاهری، مورد بررسی و پایش قرار گرفتند. در بررسی­ های ماکروسکوپیک اولیه، شماری از انگل ­ها در بافت آبشش ماهیان خاویاری سیبری با چشم غیرمسلح قابل مشاهده بوده ولی نشانه ­ای از حضور عوامل بیماری زای انگلی در بافت آبشش ماهیان ازون­ برون و فیل ­ماهی وجود نداشت. سپس، به منظور بررسی بهتر آلودگی ­های انگلی، از بافت آبشش ماهیان، گسترش مرطوب تهیه و در زیر میکروسکوپ نوری به ­دقت بررسی شدند که بر اساس کلید­های تشخیصی موجود، حضور انگل ­های منوژن دیکلی­بوتریوم آرماتوم در آبشش ماهیان خاویاری سیبری مورد تایید قرار گرفت. به­ منظور درمان ماهیان مبتلا، اقدام به تجویز حمام نمک (به­ منظور افزایش شوری آب) به­ میزان ۲۰ گرم بر لیتر و به­ مدت ۷ روز (روزانه ۱ ساعت) شد.

ماهی خاویاری سیبری, انگل دیکلی بوتریوم آرماتوم, ترماتود منوژن, حمام نمک, آبشش