کرامت سعادتی لمری - اداره کل شیلات استان گیلان، سازمان شیلات ایران، بندر انزلی، ایران
سیدجواد ابوالقاسمی - گروه شیلات، واحد تالش، دانشگاه آزاداسلامی، تالش، ایران
حمیدرضا شاه محمدی - موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

با توجه به ارزش اقتصادی ماهی سفید دریای خزر(Rutilus kutum). حفظ ارزش غذایی همراه با افزایش زمان ماندگاری آن تا هنگام مصرف از اهمیت بالایی برخوردار است، تعیین بهترین روش مرگ و عرضه مناسب این گونه از ماهیان با تازگی قابل قبول در بازار مصرف از اهداف اصلی این تحقیق می­باشد. ۴ تیمار شامل ماهیان با مرگ سریع (قطع برانشی) همراه با تخلیه شکمی (تیمار۱)، با مرگ سریع بدون تخلیه شکمی( تیمار۲ )، مرگ عادی (در مجاورت هوا) با تخلیه شکمی (تیمار۳) و مرگ عادی بدون تخلیه شکمی (تیمار شاهد۴) همگی یخ پوشی شده و از فاز صفر تا ۱۶ روز جهت ارزیابی تازگی با انجام آزمایشات کیفی مورد بررسی قرار گرفتند. تیمار با تخلیه شکمی به روش مرگ سریع در زمان دیرتری به مرحله جمود نعشی وارد و نسبت به دیگر تیمارها دیرتر خارج گردید. هم چنین مقدار ازت آزاد در این تیمار تا روز ۸ به میزان قابل قبول ۱۹/۲۶ میل ­گرم / ۱۰۰ گرم و مقدار TBArs  به ۱/۵ میلی اکی والان مالون دی آلدئید /۱۰۰۰ گرم رسید، میزان pH در تیمارها بین ۵/۷۵ تا ۵/۷۶ متغییر بودند. بیش ترین شمارش کلی باکتری­ ها در تیمار شاهد (Log cfu/g ۶/۶) دیده شد. فرآوری اولیه پس از صید در شاخص ­های کیفی تاثیر گذار است. از نظر اندازه ­گیری تازگی در تیمار ۱  تا روز هشتم تمامی شاخص ­های کیفی قابل پذیرش بوده ولی دیگر تیمارها تا قبل از آن به سمت فساد رفته و از حد قابل قبول خارج شده بودند.

ماهی سفبد(Rutilus kutum), بررسی کیفی, زمان ماندگاری, یخ پوشی