آمنه ناصری مقدم - گروه علوم دامی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه.
محمد ابراهیم نوریان سرور - استادیار گروه علوم دامی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه.
فردین هژبری - دانشیارگروه علوم دامی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه.

اثر افزودن عصاره شیرین بیان (عصاره) بر عملکرد رشد، فراسنجه­های تخمیر و جمعیت پروتوزآیی شکمبه در بره­های پرواری با استفاده از ۲۸ راس بره نر مهربان با وزن ۱/۷۵±۳۶/۴۵ کیلوگرم در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار و هفت تکرار بررسی شد. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد (جیره پایه بدون عصاره شیرین بیان) و سه تیمار به ترتیب شامل جیره پایه+ پنج، ۱۰ و ۲۵ میلی گرم عصاره شیرین بیان به ازای هر کیلوگرم ماده خشک جیره بود. جیره پایه بره­ها ۳۰ درصد کاه و۷۰ درصد کنسانتره بود که به صورت مصرف در حد اشتها در اختیار دام قرار داده ­شد. بره های تغذیه شده با  جیره­­های حاوی ۲۵ میلی گرم عصاره، افزایش وزن روزانه بیش تر و ضریب تبدیل بهتری داشتند (۰/۰۵>P). افزودن ۲۵ میلی گرم عصاره سبب افزایش pH مایع شکمبه شد (۰/۰۵>P). کل گاز تولیدی در بره­های دریافت کننده پنج و ۲۵ میلی گرم عصاره  بیش تر از سایر گروه ها بود (۰/۰۵>P). تولید متان تحت تاثیر افزودن عصاره به جیره قرار نگرفت. تغییرات انرژی قابل متابولیسم، ماده آلی تجزیه شده و اسیدهای چرب فرار برآوردشده در جیره های حاوی پنج و ۲۵ میلی گرم عصاره بیش تر از سایر تیمارها بود (۰/۰۵>P). جمعیت کل پروتوزوآیی شکمبه و هم چنین تعداد انتودینه با تغذیه جیره های حاوی عصاره کاهش یافت (۰/۰۵>P)، اما شمار پروتوزوآیی ایزوتریشیدا افزایش یافت. براساس نتایج این پژوهش، افزودن ۲۵ میلی گرم در کیلوگرم عصاره شیرین­بیان به جیره، فرایند متابولیسم شکمبه و عملکرد بره­های پرواری را بهبود بخشید، اما بر میزان تلفات انرژی به شکل متان اثری نداشت.

اسیدهای چرب فرار, انرژی متابولیسم, تجزیه پذیری, تولید گاز, متان