فروغ فلاحی - گروه علوم باغبانی و زراعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. رایانامه: abcdef@ut.ac.ir
وحید عبدوسی - نویسنده مسئول، گروه علوم باغبانی و زراعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. رایانامه: abcdef@ut.ac.ir
محمود باقری - موسسه تحقیقات ثبت گواهی و بذر نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی کرج، ایران. رایانامه: abcdef@ut.ac.ir
مرضیه قنبری جهرمی - گروه علوم باغبانی و زراعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. رایانامه: ghanbari@srbiau.ac.ir
حمید مظفری - گروه زراعت، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. رایانامه: abcdef@ut.ac.ir

به منظور انتخاب والدین مناسب جهت اهداف اصلاحی، شناخت کافی از تنوع ژنتیکی و طبقهبندی ژرمپلاسمها ضروری است. به این منظور پژوهشی جهت طبقهبندی و شناخت تنوع فنوتیپی ۱۷ ژنوتیپ بادمجان در سه تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال ۱۳۹۸ در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر شهر کرج انجام شد. در مجموع ۱۹ صفت موردارزیابی قرار گرفت. در این پژوهش برخی صفات مورفولوژیک هم چون تعداد روز تا گلدهی، ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، تعداد گره و میانگره، وزن و عملکرد میوه هم چنین میزان فنل کل، آنتوسیانین کل و گلیکوآلکالویید سولاسونین در میوه اندازهگیری شد. نتایج تجریه واریانس برای تمام صفات فوق در سطح یک درصد معنیدار بود. دامنه تغییرات، تنوع ژنتیکی بسیار زیادی را در بین ارقام نشان داد که میتواند برای اهداف متفاوت اصلاحی مفید باشد، ارتفاع بوته کم تر برای جلوگیری از خوابیدگی و تعداد ساقه و گل بیش تر برای رسیدن به عملکرد بالاتر دارای اهمیت است که ژنوتیپ ۱۳۳۲۱ از سایر ژنوتیپها کوتاهتر بود. تجزیه خوشهای ژنوتیپهای موردمطالعه را در سه گروه مجزا قرار داد و بادمجانهای سفید را به طور مشخص از بادمجانهای رنگی جدا کرد. نتایج تجزیه به مولفههای اصلی نیز ضمن تایید نتایج تجزیه کلاستر نشان داد که بادمجانهای رنگی نسبت به بادمجانهای سفید زودرستر، عملکرد میوه بیش تر و مقدار گلیکوآلکالوئید سولاسونین کم تری داشتند اگرچه بادمجانهای رنگی مورداستفاده در این پژوهش ارقام اصلاح شده بودند، اما این نکته قابل توجه است که استفاده از روشهای اصلاحی در بهبود کمیت و کیفیت بادمجان دارای اهمیت میباشد.

اصلاح, تجزیه به مولفه های اصلی, تجزیه خوشه ای, سولاسونین, صفات مورفولوژیکی