محمدحسن مالدار - دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه فردوسی مشهد
عبدالرضا جوان جعفری بجنوردی - دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد
سید محمدجواد ساداتی - استادیار دانشگاه فردوسی مشهد

الحسن آغ عبدالعزیز آغ محمد آغ محمود از رهبران انصارالدین در جنگ داخلی مالی، اکنون با دو اتهام جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی در دیوان کیفری بین المللی مواجه است. ازجمله اقدامات ضدبشری وی می­توان­­­­ به ­اجرای کیفرهای بدنی اشاره کرد. این پرسش مطرح است که جنایت انگاری اجرای کیفرهای بدنی از منظر اساسنامه دیوان، چگونه تحلیل می شود؟ همچنین باید گره از این معما گشود که چگونه می­توان در پرتو پرونده اخیر، در نظام کیفرهای بدنی در حال اجرا در کشورهای اسلامی بازاندیشی کرد؟ تحقیق حاضر دریافته است که اجرای کیفرهای بدنی توسط الحسن با عناصر زمینه­ای مادی و معنوی (روانی) جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی انطباق دارد. وانگهی اجرای مجازات­های جسمانی به ­دست کشورهای اسلامی جز در صورت وجود عناصر سازنده نمی­تواند جنایت بین­ المللی تلقی شود. با این حال آن­ها باید با خوانشی پیام محورانه از پرونده مورد بحث و توجه به کارکرد بیانی دیوان، در تکاپوی بازاندیشی در کیفرهای بدنی برآیند. این موضوع مهمی است که نه تنها قواعد اصولی و فقهی گوناگونی­ همچون «ملازمه» و «نفی سبیل» آن را تایید می­کنند، بلکه در پرتو اعتراضات و واکنش های سازمان های حقوق بشری بین المللی، یکسا ن پنداشته ­­­­شدن کشورهای اسلامی با گروه­ های تکفیری در انظار بین­المللی و نیز رشد پدیده اسلام هراسی ضرورت می­یابد.

جنایت جنگی, جنایت علیه بشریت, کیفر شلاق, قاعده ملازمه, قاعده نفی سبیل