داود جوادی مجدد - Zanjan university
ولی ربیعی - Zanjan university
فرهنگ رضوی - Zanjan university
ابراهیم عابدی قشلاقی - AREEO, Rasht, Iran

اثر زنیا نقش مهمی در افزایش عملکرد و بهبود صفات کمی و کیفی خشک میوه ها داشته و در به نژادی کاربرد وسیع دارد. این مطالعه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو عامل منبع دانه گرده و رقم هر کدام در ۴ سطح با ۳ تکرار اجرا شد. در این مطالعه ارقام روند، اترک، گنجه و نمسا به عنوان رقم مادری و نژادگان گرداشکورات، ریاسنت، داویانا، نگرت به عنوان ارقام گرده دهنده انتخاب شدند. خودگرده افشانی ارقام مادری نیز به عنوان کنترل استفاده شد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثر منابع دانه های گرده مختلف بر میزان تشکیل میوه و مقادیر برخی ترکیب های شیمیایی و زیست شیمیایی مغز فندق بود. نتایج نشان داد برهمکنش دانه گرده و نوع رقم بر درصد تشکیل میوه و ترکیب های مغز فندق معنی دار بود. به طوری که بالاترین درصد تشکیل میوه در تلاقی داویانا با گنجه ( ۶۷/۸۳ %)، درصد روغن در تلاقی داویانا با گنجه (۹۳/۶۵ %)، پروتئین در تلاقی روند با داویانا (۷۵/۱۷%) ، پتاسیم در تلاقی ریاسنت با روند (۸۲/۴۱۶ میلی گرم بر ۱۰۰ گرم)، کلسیم در تلاقی روند با ریاسنت (۵۳/۳۸۶ میلی گرم بر ۱۰۰ گرم) و فسفر در تلاقی داویانا با روند (۸۷/۳۷۰ میلی گرم بر ۱۰۰ گرم)، فنول در تلاقی بین ریاسنت با اترک (۴۵/۳ میلی گرم بر ۱۰۰ گرم)، اسید چرب غیراشباع کل در تلاقی داویانا با اترک (۵۲/۹۱ %) و اسید چرب اشباع کل در تلاقی گرداشکورات با اترک (۳۴/۱۲ %) مشاهده شد. نتایج نشان دادکه دانه گرده داویانا و ریاسنت برای گرده افشانی ارقام مورد مطالعه مناسب بودند و می توان از آنها به عنوان گرده دهنده مناسب استفاده کرد.

Pollinizer, Qualitative Traits, Xenia, Yield, زنیا, عملکرد, گرده دهنده, صفات کیفی