رقیه فخرپور - گروه علوم ورزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران
حمید یزدان شناس - گروه علوم ورزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران
بهلول قربانیان - گروه علوم ورزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

زمینه و هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر تمرین تناوبی ۳۰-۲۰-۱۰ بر سطح اسپکسین (spexin) سرم و نیمرخ لیپیدی مردان چاق بود تا بدین وسیله، تاثیر فعالیت بدنی بر افزایش اسپکسین و بهبود نیمرخ لیپیدی در مردان چاق سنجیده شود.مواد و روش ها: جامعه آماری پژوهش، ۲۱ مرد چاق (میانگین سنی ۰۶/۹± ۵۲/۴۳ سال، وزن ۴۲/۱۶ ± ۱۱/۱۰۸ کیلوگرم، شاخص توده بدنی ۱۴/۷ ± ۴۲/۳۵ کیلوگرم بر متر مربع) بودند که داوطلبانه در پژوهش حاضر شرکت کردند و به طور تصادفی در گروه تمرین (۱۱ نفر) و کنترل (۱۰ نفر) قرار گرفتند. تمرینات به مدت هشت هفته و سه جلسه در هفته با تمرینات ۳۰-۲۰-۱۰ شامل تمرینات تناوبی با شدت های تقریبی ۳۰ ثانیه با شدت ۳۰% ، ۲۰ ثانیه با شدت ۶۰ % و۱۰ ثانیه با شدت ۹۰-۱۰۰% درصد ضربان قلب بیشینه انجام گرفت. این تمرینات یک دقیقه ای، پنج بار (پنج دقیقه) تکرار شد و پس از پنج بار تکرار، دو دقیقه استراحت کردند و مجدد پنج تکرار بعدی را شروع کردند و در سه تا چهار نوبت دویدن تکرار شد. در پایان مداخله، اسپکسین سرم و نیمرخ لیپیدی به روش الایزا اندازه گیری شد. تغییرات درون گروهی با استفاده از آزمون t وابسته بررسی شد. در تحلیل داده ها در طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل از آزمون آنکوا استفاده شد که در آن نمرات پیش آزمون به عنوان Covariate به کار رفت. تحلیل های آماری در سطح آماری ۰۵/۰P ≤  انجام گرفت. نتایج: با بررسی نتایج پژوهش مشخص شد که تمرینات تناوبی ۳۰-۲۰-۱۰ سبب افزایش معنادار میزان اسپکسین در گروه تمرین نسبت به گروه کنترل شد (۰۱۰/۰= P). همچنین تمرینات تناوبی ۳۰-۲۰-۱۰ موجب کاهش معنادار در میزان متغیرهای TG (۰۰۱/۰= P)، LDL-C (۰۰۱/۰P=)، کلسترول (۰۰۱/۰= P) و افزایش معناداری بر HDL-C (۰۰۱/۰= P) شد. بر پایه نتایج مشخص شد، بین کلسترول و تغییرات سطوح سرمی اسپکسین مردان میانسال چاق همبستگی معناداری وجود دارد (۰۰۴/۰= P). همین طور بین تغییرات سطوح سرمی اسپکسین و تغییرات برخی از شاخص های آنتروپومتریکی مانند شاخص توده بدنی (۰۵/۰= P) و نسبت دور کمر به دور لگن (۰۰۵/۰= P) مردان میانسال چاق همبستگی معناداری مشاهده شد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش، افزایش معنادار اسپکسین سرم و  HDL-Cو کاهش معنادار کلسترول، تری گلیسیرید و LDL-C، می توان نتیجه گرفت که هشت هفته تمرینات تناوبی ۳۰-۲۰-۱۰، بر سطوح عوامل ذکرشده در مردان میانسال چاق، تاثیرگذار است و شاید سبب افزایش سطوح سرمی اسپکسین و بهبود نیمرخ لیپیدی در این افراد شود.

تری گلیسیرید, کلسترول, لیپوپروتئین با چگالی بالا, لیپوپروتئین با چگالی پایین